MER ter inzage: veel weerstand tegen Goederen Oost Nederland

Diverse bronnen, juni 2013

Met het Programma Hoogfrequent Spoorvervoer wordt het spoor gereed gemaakt voor de toekomst. Om de doorstroming van het goederenvervoer te bevorderen loopt een goederenroute door Oost-Nederland. Hoe deze route precies gaat lopen moet nog worden vastgesteld.

Er is een Milieueffectrapport (MER) 1e fase opgesteld. In de maanden mei en juni 2013 organiseerde het ministerie van Infrastructuur en Milieu met medewerking van de opstellers van het MER in totaal 12 informatieavonden in de betrokken gemeenten. De MER ligt tot 8 juli 2013 ter inzage. Daarna neemt de  Staatssecretaris een beslissing over de voorkeursvariant tussen Zutphen – Hengelo.

De meeste avonden waren volgens een bericht op RTV Oost maar matig bezocht. In Bathmen kwamen veel mensen op de avond af.

Vier varianten tussen Zuthpen en Hengelo

Om deze keuze voor de goederenroute weloverwogen te kunnen maken wordt er een milieueffectrapport (MER) opgesteld. Voor Oost-Nederland is gekozen het MER op te knippen in twee fasen. In de eerste fase zijn de milieueffecten onderzocht van de vier mogelijke tracévarianten tussen Zutphen en Hengelo. Het rapport geeft inzicht in de effecten en de benodigde omgevingsmaatregelen per variant. Er wordt in het MER 1 fase geen voorkeur uitgesproken voor een variant. In de tweede fase van het MER wordt het traject van Elst tot Oldenzaal/grens in zijn geheel bekeken.

Hinder onvermijdelijk

In een interview in Tubantia stelt verantwoordelijk bewindsvrouw Wilma Mansveld . "Dat mensen hinder kunnen ervaren van het treinverkeer, is onvermijdelijk." De staatssecretaris kan zich de zorgen van omwonenden voorstellen. Zij stelt dat de leefbaarheid rond het spoor op peil moet blijven, terwijl het gebruik van het spoor toeneemt: zowel door reizigerstreinen als door goederentreinen. "Zonder het beter benutten van de bestaande infrastructuur loopt Nederland vast. We hebben de spoorwegen hard nodig voor het vervoer van goederen. Het is dus zoeken naar een manier om uitbreiding van vervoer mogelijk te maken en tegelijk de leefbaarheid op een acceptabel niveau te houden".

Het beeld zou (door bewoners en bestuurders, redactie) zijn gecreëerd dat het ministerie zomaar ruimte gaat geven aan extra goederentreinen, maar dat is onjuist volgens Mansveld. "Er kunnen pas extra goederentreinen rijden als het spoor en de omgevingsmaatregelen (geluidschermen e.d.) daarvoor geschikt zijn gemaakt".

Hieronder een selectie van de reacties op de plannen.

Bathmen

Ongeveer 700 inwoners waren afgekomen informatieavond in Bathmen volgens Nieuwsblad Transport. Veel inwoners vrezen volgens RTV Oost dat Bathmen onleefbaar wordt als ze worden ingesloten door de spoorlijnen. Symbolisch voor het einde van de leefbaarheid in het dorp werd aan het einde van de bijeenkomst een doodskist de tent in gedragen.

Eén van de nieuwe sporen die in beeld zijn om meer goederen per trein te kunnen vervoeren, loopt volgens een bericht op RTV Oost dwars door een Bed & Breakfast in Bathmen, namelijk de spoorvariant 'Ten oosten van Bathmen'; een nieuw aan te leggen spoorbaan, die vanuit Zutphen net voor Deventer afbuigt en vervolgens zuidelijk van Bathmen loopt, om ten oosten van het dorp op bestaand spoor naar Twente aan te sluiten. ProRail tekende de lijn dwars door een aantal boerenbedrijven, een veetransporteur en de B&B Erve Dikkeboer aan de Schapespikke.

Medewerkers van ProRail zijn bij de bedrijven op bezoek geweest om de eigenaren in te lichten over de plannen. Het zou er op neerkomen dat ze worden uitgekocht. 

Eigenlijk is de buurt volgens RTV Oost sowieso de klos, als het gaat om overlast. Ook als er gekozen wordt om de goederentreinen via Bathmen-west of Deventer te leiden, denderen er vele extra treinen langs. Alleen als het Rijk zou kiezen om de extra goederentreinen via de Twentekanaallijn te laten rijden, wordt het buurtje ontzien.

Delden

De stadsraad Delden stelt: "Goederen over betuwelijn of waterweg, maar niet door onze steden zeg!!" Bij de bijeenkomst, in het Gemeentehuis van de Hof van Twente, maakte de Stadsraad Delden nogmaals hun standpunt duidelijk door spandoeken met duidelijke foto’s en tekst aan te brengen bij de binnenkomende passages van het plein. Op het spandoek is een geluidsscherm ingetekend.

Hof van Twente

Het college van burgemeester en wethouders van gemeente Hof van Twente is van mening dat de plannen voor de toename van het goederenvervoer over de zogenaamde Twentekanaallijn (langs Goor en Delden) té grote gevolgen heeft voor de leefbaarheid in deze kernen. Vandaar dat het college uitbreiding van goederenvervoer over de Twentekanaallijn onaanvaardbaar acht. 

Het college van B&W motiveert haar standpunt als volgt: "In de MER wordt aangegeven dat aan de nieuwe geluidswet zal worden voldaan. Voldoen aan deze wet sluit echter niet uit dat de overlast toch in belangrijke mate toeneemt. Om de Twentekanaallijn geschikt te maken voor het Goederenvervoer in het kader van PHS wil het ministerie in Delden en deels in Goor 4 meter hoge geluidschermen aanbrengen. Dit belemmert het huidige vrije uitzicht van de aanwonenden en beďnvloedt de leefbaarheid zeer negatief;"

Het college twijfelt er ook aan of het probleem van trillinghinder voldoende verankerd zal worden in wetgeving, waardoor voor vele burgers de leefbaarheid mogelijk toch wordt aangetast en zij veel meer overlast gaan ervaren. De MER geeft aan dat voor 999 gebouwen langs deze lijn de streefwaarde overschreden zal worden. Hoe wordt gewaarborgd dat er door de toename aan goederentreinen over een spoortraject geen trillinghinder optreedt voor aanwonenden? In de geraamde kosten van deze variant – tussen € 397 en € 526 miljoen – zijn de kosten van maatregelen t.a.v. trillingen nog niet meegenomen.

Stichting Mooi Lochem

De Stichting Mooi Lochem stelt dat de plannen van Den Haag om heel veel extra goederentreinen per dag over het spoor van oost Nederland te sturen achterhaald zijn en niet berusten op de huidige werkelijkheid en inzichten. De spoorlijnen doorsnijden woongemeenschappen en het buitengebied met natuur- en recreatiegebieden die voor ons welzijn en onze welvaart van grote betekenis zijn. Stichting Mooi Lochem is daarom tegen deze plannen.

De Stichting heeft teksten voor zienswijze opgesteld. Over geluid staat daar het volgende:

• Het bestaande spoor is niet geschikt voor zwaar goederenvervoer. De bestaande bovenleiding (1500V DC) kan het benodigde vermogen niet leveren. Dus ligt het in de rede dat vervoerders over zullen gaan naar dieseltractie met multiple gekoppelde diesellocomotieven. De milieu-, geluid- en trillingeneffecten in de MER1 kloppen dan niet meer."
• Aanleg van de goederenspoorlijn via de bestaande Twentekanaallijn zal de aantrekkelijkheid van Lochem voor wandelaars en fietsers aantasten. In en rond het betreffende gebied zijn veel fiets- en wandelroutes uitgezet, die inmiddels alom geprezen zijn vanwege de rust, natuurschoon en wild leven ( reeën, roofvogels, hazen, etc.) ter plekke. Deze kwaliteiten zullen door de komst van de goederenvervoer-lijn sterk verminderen; visueel (bovenleiding) en door het sterk toenemende geluid en de onrust. De plaatselijke horeca, met name hotels en Bed & Breakfast vestigingen maken (juist door de landelijke vergrijzing) nog steeds een groei door als het gaat om toeristen die afkomen op deze fraaie wandel- en fietsroutes vol rust en natuur. De Twentekanaal-spoorlijn zal een negatieve impact hebben op de verdiencapaciteit van het toerisme in de omgeving van de spoorlijn, met een rippeleffect daar ver achter.
• De 4 m hoge geluidschermen gepland voor Goor en Delden zullen een vernietigende werking hebben op het landschapsschoon karakteristiek voor deze kernen.
• Rangeergeluid bij station Deventer lijkt niet te zijn opgenomen in metingen. Zal zeer storend zijn voor leefomgeving.

Borne: geluidmetingen

Beleidsmedewerker Arend-Jan Compagner van Gemeente Borne zegt volgens de website van Sensornet:”Borne maakt zich zorgen over de mogelijk grote toename van het goederenvervoer. Er lijken er onvoldoende financiële middelen beschikbaar te komen voor de aanpak van ondermeer de geluidshinder. De ingebruikname van de IJssellijn – Twentelijn als noordelijke aftakking van de Betuweroute, dreigt hierdoor tot onacceptabele geluidswaarden te leiden. Onze gemeenteraad heeft naar de zorgen van onze inwoners geluisterd: met de meetpunten van Sensornet neemt Borne haar verantwoordelijkheid en wapenen we ons voor de gesprekken met het Ministerie van Infrastructuur en Milieu en ProRail. ”

Bronnen: Centrum PP, RTV Oost, Stichting Mooi Lochem, Tubantia, Sensornet, Nieuwsblad Transport, RTV Oost (Bathmen), ProRail - kaart met varianten.
Het artikel over de inloopavonden in 2012 op Geluidnieuws.