ThinkSmarter: "GPP systematiek sterk te vereenvoudigen"

ThinkSmarter, april 2013

Bij de Tweede Kamer leeft een sterke wens voor een kleinere en slagvaardiger overheid. Dit resulteert in een omvangrijke taakstelling op de apparaatskosten van onder andere de bronbeheerders van infrastructuur.

In dat kader heeft adviesbureau ThinkSmarter uit Utrecht in kaart gebracht hoe de apparaatskosten voor de monitoring en naleving van de geluidproductieplafonds sterk verminderd kunnen worden. Berekeningen van het bureau laten zien dat hiermee een aantal FTE´s bij Rijkswaterstaat vervallen kan. Bovendien kan een bedrag van circa 1 miljoen euro aan advieskosten bespaard worden (afhankelijk van de periode waarover gerekend wordt). Het gaat om een permanente besparing.

Het idee van het adviesbureau is om over te stappen op een iets ander systeem. In plaats van het jaarlijks monitoren van allerlei afgeleide gegevens, zoals intensiteiten van voertuigen op ieder wegvak en op ieder spoortraject, wordt teruggegaan naar de basis. Voortaan wordt de verplichting tot naleven van de geluidproductie gebaseerd op de bron: de telgegevens voor het verkeer. Daarbij wordt een werkruimte gebruikt van 40% - analoog aan de marge van 1,5 dB die via de Wet milieubeheer is ingevoerd voor de gpp's. Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen recente projecten of stille lijnen. Voor recente projecten zijn de maatregelen immers toch al getroffen; een dBtje meer of minder is niet zo van belang. De stille spoorlijnen worden vormgegeven door een toegestane minimale hoeveelheid vervoer op elke spoorlijn toe te staan. 

Voor provinciale wegen is dit systeem ook uitermate geschikt.

Fijnmazig

De huidige telsystemen zijn volgens het adviesbureau fijnmazig genoeg om te waarborgen dat het huidige niveau van geluidshinder door rijkswegen en spoorwegen in Nederland wordt gehandhaafd. Een heel belangrijk voordeel van het nieuwe systeem is ook dat het verschillen voorkomt die veroorzaakt worden door wijzigingen van de verkeersmodellen.

Een deel van het netwerk van Rijkswaterstaat met de locaties waar verkeerstellingen
plaatsvinden. In de blauwe cirkels is het aantal aanwezige tellocaties weergegeven.

Kapitaalvernietiging

Het voorstel van ThinkSmarter betekent een flinke kapitaalvernietiging voor de geluidregisters die de afgelopen jaren zijn ingericht en die sinds 1 juli 2012 on-line zijn. Echter, de voorgestelde methodiek is zoveel goedkoper dat deze kapitaalvernietiging op de koop toe genomen kan worden. Het systeem is bovendien beter uit te leggen aan de bewoners. Als een project geen effect heeft op de telgegevens, hoeft verder geen procedure te worden gevoerd. Indien wel een overschrijding van de tellingen optreedt, worden maatregelen getroffen, net zoals in het huidige hoofdstuk 11 van de Wet milieubeheer al is voorzien. Met alle nuanceringen, stille wegdekken, types bovenbouw en subtiele snelheidsverschillen, wordt geen rekening meer gehouden. Dit komt bij het gedetailleerde akoestisch onderzoek bij een overschrijding van het plafond toch wel aan de orde. Dan wordt, zoals altijd, naar de geluidsbelating op geluidgevoelige objecten gekeken.

Woningbouw

Voor nieuwbouw van woningen en andere geluidsgevoelige objecten zal gaan gelden dat uitgegaan moet worden van de volledige benutte fysieke ruimte van een weg of spoorlijn; dat wil zeggen met volledige benutting van de capaciteit in de avondperiode. Er wordt geen rekening gehouden met de dag- of nachtgegevens. "Overdag is toch niemand thuis", aldus de woordvoerder van ThinkSmarter, "en 's nachts dient men te slapen, waarbij dubbele beglazing en suskasten het binnenniveau waarborgen".

Het bureau erkent dat dit een beperking zal betekenen voor de ruimte die voor nieuwbouw beschikbaar is, maar het zal de geluidhinder op termijn sterk verminderen. In de huidige economische constellatie vormt dit volgens ThinkSmarter geen enkel probleem; er wordt immers heel weinig gebouwd op dit moment. Overigens is het voornemen in het kader van SWUNG2 de maximale ruimte voor woningbouw te verruimen, en dat is geen aprilgrap van de staatssecretairs (zie dit artikel op geluidnieuws).

Reductiepunten

Bovendien worden aan na 1 april 2013 gebouwde woningen geen reductiepunten meer toegekend voor het treffen van maatregelen als de plafonds onverhoopt niet nageleefd kunnen worden. De gemeenten zijn geheel vrij in het realiseren van hun bouwplan, maar de bronbeheerders hebben geen enkele verantwoordelijkheid om aldaar het geluidniveau te handhaven. Dat is ook niet nodig, want er is bij de bouw van de woning al met de maximale capaciteit van de weg rekening gehouden.

Bronnen: Rijkswaterstaat, ThinkSmarter