11 september 2000
Het RIVM brengt jaarlijks een Milieubalans uit ter ondersteuning van het beleid en elke vier jaar een Milieuverkenning als voorbereiding op het Nationale Milieubeleidsplan. De Milieubalans blikt terug; de Milieuverkenning blikt vooruit. In deze rapporten constateert het RIVM dat ondanks de toenemende bevolking en de nog veel sterker toenemende welvaart, de milieudruk in de afgelopen jaren op een aantal belangrijke terreinen in absolute zin afgenomen. Het gevoerde beleid was daarbij vooral gericht op technologische ontwikkelingen en maatregelen die in internationaal verband genomen konden worden. Voor beleid dat gericht was op gedragsverandering of beïnvloeding van de economische structuur was weinig draagvlak. Individuele behoeften komen steeds meer in conflict met collectieve waarden. De komende jaren vertaalt de voortgaande welvaartsontwikkeling zich vooral in milieudruk naar twee uitersten: enerzijds het lokale milieu (hinder, omgevingskwaliteit) en anderzijds het mondiale milieu (klimaatverandering en verlies van biodiversiteit).
De milieukwaliteit van de lokale leefomgeving is de afgelopen jaren verbeterd; geluidhinder en luchtverontreiniging zijn aanvankelijk afgenomen en lijken nu te stabiliseren. Op basis van de huidige kennis wordt 2 a 5 % van het totale gezondheidsverlies toegeschreven aan het buitenmilieu; fijn stof, ozon en geluid leveren hieraan de grootste bijdragen.
Inmiddels neemt ernstige geluidhinder toe; het gaat daarbij vooral om hinder door wegverkeer, burengerucht en vliegverkeer. De burger is daarmee een belangrijke veroorzaker van zijn eigen milieudruk. De ernstige geluidhinder zal bij ongewijzigd beleid tegen 2030 met 20 tot 50 % toegenomen zijn. Tegelijkertijd neemt ook in het landelijk gebied de geluidbelasting toe; stilte wordt schaars. Wanneer uitgegaan wordt van geluidmaten die zo goed mogelijk aansluiten bij de hinderbeleving, zou ten aanzien van Schiphol vooral de geluidbelasting in de wijdere omgeving maatgevend kunnen worden voor het toekomstige vliegvolume. Met name in oude woonwijken van de grotere steden leidt een opeenstapeling van milieuproblemen tot verlies van gezondheid en leefbaarheid.
In een eerste reactie pleit de PvdA voor een tempoversnelling, omdat de
doelen niet op tijd worden gehaald. Onder andere wil de PvdA meer brongerichte maatregelen.
Vooral in de oude
stadswijken nemen hinder en overlast toe.. Verkeerslawaai, luchtkwaliteit en
veiligheidsrisico's zetten de kwaliteit van de lokale leefomgeving onder druk;
toegenomen welvaart en kwaliteitsbesef vragen om een offensief voor een gezonde,
groene en leefbare stad.
De nuchtere milieucijfers van het RIVM maken de achterstanden in het
Nederlandse milieubeleid zichtbaar; bevolkingsgroei en particuliere consumptie,
het verkeer geeft meer geluid en CO2, verzuring en vermesting vanuit de landbouw
lopen onvoldoende terug, verdroging belast natuurgebieden. In het Regeerakkoord
is opgenomen dat de milieudruk als gevolg van extra economische groei zal worden
weggenomen. Minister Pronk heeft daarvoor in 2000 340 miljoen gulden, voor 2001
540 en voor 2002 640 miljoen gulden extra gekregen. De PvdA wil hiermee in het
nieuwe NMP een aanvalsplan op de extra milieudruk financieren.
Milieudefensie concludeert uit Milieuverkenning RIVM onder meer dat de noodzaak van een geluidsmeternetwerk rond Schiphol opnieuw is aangetoond. Minister Netelenbos kan er volgens het Milieudefensie niet meer onderuit om een netwerk van 350 geluidsmeters aan te leggen in de wijde omgeving van Schiphol. Uit de Milieuverkenning van het RIVM blijkt immers dat de aanleg van de vijfde baan op den duur, door het faciliteren van extra vluchten, tot een toename van ernstige geluidshinder in de wijde omgeving van Schiphol zal leiden. Dit zal gebeuren "zelfs bij handhaving van de PKB-normen voor Schiphol".
De huidige berekeningsmethoden verdoezelen deze feiten, doordat lang niet alle lawaai wordt meegeteld, constateert het RIVM. Aan elke geluidsmeter dient een geluidsmaximum verbonden te worden, vindt Milieudefensie. Bij overschrijding van dit maximum dient de minister in te grijpen. Minister Netelenbos, die werkt aan een nieuw systeem om het vliegtuiglawaai rond Schiphol aan banden te leggen, was tot nog toe slechts bereid tot het plaatsen van 20 geluidsmeters, en alleen vlakbij de luchthaven.
Milieudefensie wil verder een verlaging van de maximum snelheid naar 100 km per uur, met het oog op de CO2 uitstoot van het verkeer.
De cijfermatige onderbouwing van de Milieubalans en Milieuverkenning staat in
het Milieucompendium, een gezamenlijke uitgave van het CBS en het RIVM en te
vinden op internet onder: http://www.rivm.nl/milieucompendium.
De
samenvattingen van de Milieubalans 2000 en Milieuverkenning 2000-2030 zijn te
vinden op internet http://
www.rivm.nl.
Bron: via Nieuwsbank