Geluid wordt onderdeel van omgevingswet

Ministerie Infrastructuur en Milieu, 10 maart 2014

De milieu-uitdagingen van de 21e eeuw vragen om een moderne aanpak. Daarom moderniseert het kabinet het milieubeleid. Het kabinet wil daar burgers, bedrijven en andere overheden bij betrekken.

Op wordt het programma Duurzaam Doen gelanceerd dat mensen die duurzaamheid voorop stellen concrete handelingsperspectieven biedt en inspireert bij het duurzaam handelen. Dit schrijft staatssecretaris Mansveld op 10 maart aan de Tweede Kamer in de brief "Modernisering Milieubeleid".

Kamerbrief

In de kamerbrief gaat Staatssecretaris Mansveld uitgebreid in op Geluid. Geluid is van grote invloed op de kwaliteit van de leefomgeving. Mensen ervaren dat heel direct, evenals de (negatieve) effecten van geluid op de gezondheid en het welzijn. Er is de afgelopen jaren veel bereikt. De grootste opgave voor de komende jaren ligt in de steden en de stedelijke gebieden. Daar is extra inzet nodig. Gebiedsgericht moet daar samen met decentrale betrokkenen aan gewerkt gaan worden. Dit is één van de opgaven voor de coalitie slimme en gezonde steden (zie paragraaf 5.1).

Inzet van verschillende overheden

Geluid is altijd een belangrijk thema bij de realisering van nieuwe projecten of bij veranderingen in het gebruik van bestaande verkeers- en vervoersinfrastructuur. Dat thema speelt op alle bestuursniveaus. Bij het Rijk speelt dat bij grote infrastructuurprojecten, bij provincies en gemeenten gaat het vaak om de spanning tussen de kwaliteit van woongebieden enerzijds en de ruimte voor infrastructuur of andere geluidbronnen anderzijds. Overheden beschikken bij de toepassing van de wettelijke geluidsnormen over een zekere afwegingsruimte en er zijn verschillende maatregelen om geluid te reduceren. Dit maakt geluid – nu en in de toekomst – vaak tot een wezenlijk onderdeel van de bestuurlijke afweging bij projecten en de algehele gebiedsontwikkeling

Beleidsresultaten en opgaven

Er is, aldus de brief aan de Tweede Kamer, veel bereikt in de afgelopen jaren. De omvang van de bevolking, de mobiliteit en het aantal economische activiteiten zijn fors toegenomen. Tegelijkertijd is het aantal mensen dat last heeft van geluid, grosso modo licht afgenomen. Dat oogt niet heel zichtbaar en niet indrukwekkend, maar het is toch een prestatie van formaat. De inzet van de innovatieve maatregelen heeft effect. Het gaat dan bijvoorbeeld om stillere generaties wegdekken (waaronder zeer open asfaltbeton (zoab)), stille remblokken voor treinen en raildempers en de vervanging van lawaaiige treintypes door stillere. Niet alleen nationaal, maar ook internationaal is ingezet op de aanpak van geluid aan de bron (weg- en railvoertuigen, banden). Dit is succesvol (bandenrichtlijn inclusief labeling). De reductie van het motorgeluid van voertuigen blijft echter achter. In stedelijk gebied is het motorgeluid van auto’s sterker dan het geluid van de banden. Het stedelijk verkeer is een grotere bron van hinder dan de rijkswegen. Hier ligt dan ook de grootste opgave.

In steden en stedelijke gebieden is dus extra inzet nodig. Aanpak aan de bron levert de grootst mogelijke reductie op van het aantal geluidbelaste bewoners. Het blijkt ook meestal verreweg de voordeligste optie in financiële termen. Het stiller maken van voertuigen zal in EU-verband via de voertuigeisen tot stand moeten komen. De ontwikkelingen op dat terrein zijn echter, ondanks de inzet van Nederland, tot nu toe nog niet erg hoopgevend. In overleg met de steden – en in nauwe relatie met de te starten coalitie slimme, gezonde steden – zal ik dit jaar nader verkennen hoe en wanneer de geluidsbelasting verder kan worden teruggedrongen.

Modernisering geluidsregels

Geluid wordt ook gekenmerkt door vele en vaak complexe regels. In het kader van de Omgevingswet zullen, na de invoering van Swung, ook de overige regels worden gemoderniseerd. Voor steden en stedelijke gebieden is het daarbij van belang dat de saneringsoperatie verder wordt afgerond en waar mogelijk op een kosteneffectieve manier wordt verbreed. Naast deze ontwikkelingen zal worden gezocht naar tot nu toe onvoldoende gebruikte mogelijkheden. In 2014 zal een onderzoek starten naar mogelijke geluidsmaatregelen en te behalen effecten in brede zin. Een van de kansen die momenteel al onderzocht wordt, is het combineren van maatregelen aan woningen tegen geluid en maatregelen gericht op energiebesparing in het kader van het Energieakkoord. Het inzicht in mogelijkheden voor oplossingen op lokale schaal is veelal lokaal aanwezig. Daarbij gaat het niet alleen om de inzet van overheden, maar ook om de versterking van initiatieven van maatschappelijke organisaties en lokale groepen. Bezien wordt hoe dit vormgegeven kan worden binnen het programma Stiller op Weg.

Geluid binnen omgevingswet

Enkele jaren geleden is al een aanvang gemaakt met het moderniseren van de bestaande geluidregelgeving (Swung-traject), met als doelstelling om te komen tot een effectiever en efficiënter wettelijk instrumentarium. Dit heeft geleid tot de invoering van geluidproductieplafonds voor de rijksinfrastructuur. De uitwerking van nieuwe geluidregels voor decentrale infrastructuur, industrieterreinen en de geluidsnormen voor geluidsgevoelige objecten vindt nu plaats. De systematiek van het wetsvoorstel voor de Omgevingswet zal bepalend zijn voor de uiteindelijke vormgeving van de nieuwe geluidregelgeving

Bronnen: Infomil, Kamerbrief