Implementatie bescherming bruinvissen tegen geluid

Ministerie EZ, 29 mei 2013

In een brief aan de tweede Kamer gaat de staatssecretaris van EZ in op het Bruinvisbeschermingsplan,

Dit beschermingsplan is in opdracht van het ministerie van Economische Zaken opgesteld om de verplichtingen ten aanzien van de bescherming van de bruinvis op grond van de EU-Habitatrichtlijn na te komen; de bruinvis is een strikt beschermd zeezoogdier. De brief gaat in io de voortgang van de implementatie van de aanbevelingen uit het Bruinvisbeschermingsplan.

Daarin komt ook het onderwatergeluid aan de orde.

In navolging van internationale afspraken in ASCOBANS-verband krijgt onderwatergeluid in het beschermingsplan prioriteit, omdat deze mogelijk de tweede belangrijke bedreiging is voor de bruinvis. Nader specifiek onderzoek is nodig om de daadwerkelijke effecten van onderwatergeluid op de instandhouding van bruinvissen te bepalen en waar nodig maatregelen te nemen. Het gaat hierbij vooral om abrupte piekgeluiden, zoals voortkomend uit heiwerkzaamheden (bijvoorbeeld voor constructie van windparken), sonargebruik, onderwaterexplosies en seismische exploraties. Voor dit onderwerp is op sommige aspecten al onderzoek in gang gezet en op andere zal dit nog plaatsvinden.

Onderwater(hei-)geluid

In de huidige vergunningpraktijk voor het bouwen van windturbineparken op zee (heien) worden mogelijke significante effecten van impulsgeluid zoveel mogelijk gemitigeerd, conform het voorzorgsprincipe en de toepassing van de vereisten van de Vogel- en Habitatrichtlijn. Er is een aantal studies ingesteld om beter inzicht te krijgen in de effecten van onderwater(hei-)geluid op zeezoogdieren, zoals bruinvissen. Het beoogd resultaat van deze studies is om bij vergunning van bouwactiviteiten inzicht te hebben wanneer door geluidsproductie schadelijke effecten ontstaan en hoeveel kan worden toegestaan. De onderzoeken maken onderdeel uit van het programma Ecologische Monitoring Wind op Zee. Bij dit programma wordt naast de bruinvis ook gekeken naar effecten van geluid op andere soorten, zoals zeehonden en vislarven (tong, zeebaars, haring). Er zijn onder andere gehooronderzoeken bij bruinvissen gedaan in een bassin.

Standaardisering

Binnen het programma Ecologische Monitoring Wind op Zee wordt verder een driejarig project uitgevoerd dat gericht is op het ontwikkelen van bruikbare standaarden om geluid te beschrijven en te meten. Dit gebeurt in internationale samenwerking binnen de ISO, de International Organization for Standardization, zodat de ontwikkelde standaarden ook internationaal geaccepteerd worden.

Sonar en explosieven

Het ministerie van Defensie heeft een uitgebreid programma naar de effecten van militaire activiteiten op zeezoogdieren. Daarbinnen loopt ook een project naar de effecten van sonargeluid op bruinvisgehoor. De voorschriften voor het gebruik van sonar zullen dit jaar geactualiseerd worden, waarbij een speciaal voor de Koninklijke Marine ontwikkeld softwareprogramma verplicht gebruikt moet worden bij de planning en uitvoering van militaire oefeningen waarbij actieve sonar gebruikt wordt. Hiermee voldoet Defensie aan haar wettelijke zorgplicht. Ook doet het ministerie van Defensie onderzoek naar de mogelijke effecten van explosievenruiming.

Seismische exploraties

De olie- en gassector is op dit moment bezig met de ontwikkeling van een gedragscode in het kader van de Flora- en faunawet voor olie- en gasactiviteiten op het Nederlandse deel van de Noordzee. Hierin worden ook gedragsregels voor seismologisch onderzoek beschreven. Aan de wetenschappelijke adviescommissie wordt de vraag voorgelegd welk onderzoek er nodig is naar het effect van seismologisch onderzoek op bruinvissen.

Bron: Rijksoverheid