Kamer van Koophandel heeft WABO onder de loep gelegd

Kamer van Koophandel, 31 januari 2012

De invoering van één loket voor de nieuwe omgevingswet Wabo is een stap in de goede richting. Achter de schermen verloopt de besluitvorming nog te traag en niet integraal. Het bedrijfsleven is pas echt gebaat bij de nieuwe wet als uitvoering en bevoegd gezag in één hand komen.

Dat staat in een advies van de Kamer van Koophandel (KvK) en de BZW (Brabants- Zeeuwse Werkgeversvereniging) is aangeboden aan gedeputeerden Bert Pauli (provincie Noord-Brabant) en Ben de Reu (provincie Zeeland). Het advies is gebaseerd op een quick-scan.

Verlichten regeldruk

KvK en BZW pleiten al langer voor het verlichten van regeldruk. De kracht van het Brabantse bedrijfsleven ligt in de internationalisering en het innovatieve karakter, zo stelde ook Commissaris van de Koningin Wim van der Donk onlangs vast. Om die kwaliteiten goed te kunnen benutten, is het snel en soepel kunnen aanvragen van vergunningen een must. De KvK en de BZW juichen de nieuwe wet Wabo dan ook toe. In de Wabo (Wet algemene bepalingen omgevingsrecht) zijn 24 verschillende bouw-, milieu-, natuur- en monumentenvergunningen ondergebracht. Deze ingreep zou moeten leiden tot meer efficiency en minder regeldruk.

Maar hoe werkt de nieuwe omgevingswet in de praktijk? Zijn de beoogde doelen behaald of is er op zijn minst verbetering zichtbaar? Om antwoord te krijgen op die vraag, heeft SPM Managementadvies Brabant in opdracht van de KvK en de BZW kort na de invoering van de Wabo (oktober 2011) een quick-scan gedaan. De resultaten hiervan zijn neergelegd in het rapport 'De Wabo onder de loep'. De belangrijkste conclusie uit het onderzoek is dat de Wabo absoluut vooruitgang heeft gebracht. Met betrekking tot enkelvoudige aanvragen functioneert de nieuwe wet prima. Kinderziektes - o.a. technische problemen bij het digitale loket - zijn grotendeels opgelost.

Nog slagen te maken

Als het gaat om meer complexe problemen, zijn er nog wat slagen te maken. Uitvoering en gezag zijn nu nog te versnipperd over de diverse overheden. Ook is er soms sprake van gebrek aan deskundigheid. Dit leidt soms tot vertraging, onduidelijkheid en soms zelfs het intrekken van vergunningaanvragen. De KvK en BZW pleiten er daarom voor uitvoering en gezag te stroomlijnen en te komen tot één loket met inhoudelijke expertise en sturingskwaliteiten.

De gedeputeerden Pauli en De Reu hebben toegezegd deze boodschap onder de aandacht te brengen bij de wetgever. Ben de Reu: "Ik ben me daarbij bewust van de behoefte aan kwaliteit en snelheid bij bedrijven. Ook hoop ik dat nieuwe milieu-incidenten niet steeds tot weer nieuwe regels leiden."

Bert Pauli meldde met gepaste trots dat de provincie Brabant en alle Brabantse gemeenten het gisteren eens zijn geworden over de vorming van drie gespecialiseerde uitvoeringsdiensten. "Deze Regionale UitvoeringsDiensten gaan diensten op maat leveren aan bedrijven in het kader van de Wabo. Een van deze drie zogenoemde RUD's zal zich tevens specialiseren op bedrijven die onder het Besluit Risico’s Zware Ongevallen (BRZO) vallen." Naast de beide gedeputeerden, gaat ook Willem-Henk Streekstra van VNO-NCW aan de slag met de aanbeveling van de Kamer van Koophandel en de BZW.

Conclusies en aanbevelingen.

De conclusies uit het rapport zijn als volgt:

• Bij de meeste aanvragen gaat het om een enkelvoudige vergunning, gericht op bouwen. De ervaringen hiermee zijn neutraal tot positief.
• Een klein deel van de aanvragen is complex. Het gaat dan bijvoorbeeld om meervoudige aanvragen waarbij een combinatie van bouwen, afwijking bestemmingsplan en/of milieuvergunning aan de orde is. De ervaringen hiermee zijn (nog) niet positief.
• De deskundigheid van Wabo-ambtenaren is niet altijd voldoende.
• De klantvriendelijkheid schiet soms tekort. De ambtelijke organisaties zijn sterk intern gericht. Er is te weinig oog voor de belangen van ondernemers.
• Het vooroverleg is té vrijblijvend, het tijdsverloop kent grote verschillen en de informatiebehoefte wordt onvoldoende gecoördineerd.
• Bedrijven zijn nogal eens onvoorbereid. Zij dienen een vergunningaanvraag in, zonder dat ze weten welke informatie nodig is en aan welke eisen moet worden voldaan. Ook maken bedrijven te weinig gebruik van vooroverleg.
• De technische problemen van het digitale loket zijn één jaar na dato voor een groot deel opgelost. Er zijn nog enkele knelpunten, zoals: te weinig maatwerk, niet gebruiksvriendelijk en nog niet alles is gedigitaliseerd. Bedrijven hebben behoefte aan een helpdesk.
• Zowel het bevoegd gezag als de uitvoering van de Wabo is sterk versnipperd: gemeenten, regionale uitvoeringsdiensten en de provincie spelen een rol. Soms ook het waterschap. Er is te weinig regie of onderlinge afstemming. Dit leidt tot onnodige vertragingen.

Op basis van deze conclusies worden de volgende aanbevelingen gedaan:

• De uitvoering van de Wabo moet worden gestroomlijnd. Er moet één frontoffice komen (het vergunningenloket) met inhoudelijke expertise en sturingskwaliteiten. Ook de inhoudelijke expertise en bestuurlijke besluitvorming moet binnen één organisatie worden ondergebracht. Dit voorkomt discussies tussen overheden onderling over verantwoordelijkheden.
• De ondernemer heeft behoefte aan één deskundig contactpersoon met bevoegdheden. Deze vervult de rol van regisseur, voert vooroverleg, stroomlijnt het proces en de informatiebehoefte.
• Binnen de ambtelijke organisatie is soms een cultuurverandering nodig: van formeel toetsend naar meedenkend en oplossingsgericht.
• Bedrijven kunnen en moeten zich beter voorbereiden (via www.omgevingsloket.nl) op een vergunningaanvraag.
• Gebruik de bevindingen uit dit evaluatieonderzoek om te komen tot het optimaliseren van het digitale loket en richt een herkenbare helpdesk in.
• De legesheffing moet, vanwege de grote lokale verschillen, weer tegen het licht worden gehouden; voorkomen moet worden dat de milieuleges via de achterdeur opnieuw geheven worden. Zoals ook voorkomen moet worden dat bedrijven die een nieuwe aanvraag indienen, tweemaal leges moeten betalen.

Bron: Kamer van Koophandel, Rapport WABO onder de loep

home...