Raadselachtig: Sneeuw in cirkels op het ijs

Diverse bronnen, februari 2012

In het openluchtmuseum in Arnhem en in Wageningen zijn tijdens de vorstperiode in februari sneeuwcirkels op het ijs waargenomen.

klik voor een vergroting
Foto: Marvin Willemsen, overgenomen met toestemming van het Nederlands Openluchtmuseum Arnhem

Het waren fraai gevormde cirkels, van hele lichte sneeuwvlokken met een duidelijke kristalstructuur, die er volkomen kunstmatig uitzagen. Het gaat echter om een natuurlijk verschijnsel. Er was duidelijk niemand op het ijs geweest. De dag erna sneeuwde het harder, waardoor de cirkels niet meer zichtbaar waren.

Chladni Patroon, Foto: Elmar Bergeler
Deze foto is beschikbaar onder de Creative
Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported license

Resonantie

Een hypothese is dat de cirkels werden veroorzaakt door trillingen, bijvoorbeeld resonanties, van de dikke ijslaag. In de ijslaag zouden dan staande golven optreden, met knopen en buiken. De sneeuw trilt door de trillende ijsplaat van de buiken af en zich verzamelt zich in een dunne lijn in de knopen. In de akoestiek is dit verschijnsel bekend als "Chladni patronen". Chladni patronen kunnen ook zichtbaar worden op een in trilling gebracht plaat, waar fijn zand op is gestrooid, zoals getoond in de figuur hiernaast.

De redactie van Geluidnieuws ziet op de foto uit het Openluchtmuseum een wat ander beeld. De sneeuw is gedeeltelijk weg binnen een cirkel, maar is buiten de cirkel toch weer in een egaal laagje aanwezig.

De bron van de trillingen of het laagfrequent geluid is niet bekend. De bron kan een verwarmingspomp zijn, zwaar vrachtverkeer, windmolens etc. Het is ook denkbaar dat er laagfrequent geluid in het water aanwezig is, dat de ijslaag in trilling brengt.

 

Reacties

Na een oproep wie zou weten hoe dit verschijnsel komt, zijn twee reacties ontvangen:

Margreet Beuving schrijft: Raadselachtig. Ik geloof eerlijk gezegd niet zo in de trillingenverklaring. Dan zou je buiten de cirkel ook een patroon moeten zien. Hebben jullie die cirkel op het land gezien, juist achter de cirkel op het ijs? Die lijkt even groot te zijn. Zou die er iets mee te maken hebben?

Chris van den Ende: Met alle wetenschappelijke uitleg respect; ik vermoed dat er wel degelijk een menselijk handelen is geweest. Knap gedaan.

Bronnen: weer.nl, Gelderlander, Wikipedia over Chladni, Natuurkunde.nl, telefonische toelichting van het Openluchtmuseum Arnhem

 

home...