Piepschuim tegen trillingen door bouwmachines - in elk geval hoogfrequent
Redactie, 27 februari 2012
Piepschuim voor de gevel (foto: Gemeente Rotterdam)
Demping
Ingenieursbureau Gemeentewerken Rotterdam heeft naar de techniek laboratorium- en praktijkonderzoek gedaan. Van de verschillende onderzochte materialen en methoden werken platen piepschuim (EPS) tegen de fundering het best. Ing. Don Zandbergen van Gemeentewerken stelt: “Eerst hebben we het getest in een betonnen bak met tien kubieke meter zand. Vervolgens hebben we met sensoren praktijkmetingen gedaan aan een huizenblok in de Zaagmolenstraat, waar een betonnen funderingsplaat van een trambaan werd gesloopt. De resultaten van de bak-proeven werden daar bevestigd: de trillingsdemping is minimaal 65 procent en kan oplopen tot 80 procent.”
Sleuf
Voor het aanbrengen van het piepschuim wordt langs de gevel een sleuf gegraven tot aan de onderkant van de fundering, zo’n 80 tot 100 cm onder straatniveau. De platen worden los tegen de fundering geplaatst, waarna de sleuf wordt dichtgemaakt. Groot voordeel van EPS is dat het materiaal tijdens zijn volledige levensduur, veertig tot vijftig jaar, de dempende werking behoudt.
Wethouder Karakus is blij met de vinding maar waarschuwt voor té hoog gespannen verwachtingen op korte termijn: “Dat we nu een oplossing hebben, betekent niet dat we in één klap een einde aan álle trillingshinder kunnen maken. Dat zal tijd kosten. Sowieso blijft het voorkomen van trillingen de eerste prioriteit. We weten dat het piepschuim werkt, nu wordt het zaak om de innovatie op te schalen. Graag stellen we de kennis daarom beschikbaar aan corporaties, gebouweigenaren en andere overheden.”
Slechte naam
Arnold Koopman van TNO is verrast door het bericht. Piepschuim als trillingsreducerende barriere in de grond heeft volgens Koopman een slechte naam: "Het wordt regelmatig geprobeerd maar met weinig succes. Recent nog zijn proeven gedaan met dikke blokken piepschuim naast een verkeersdrempel: zonder effect. Tegen spoortrillingen is in Haren (Belgie) in 1995 een proef gedaan met een diepwand van EPS: onvoldoende effect".
Volgens Arnold Koopman zijn deze resultaten niet zo gek want een barriere tegen grondtrillingen moet slap en diep zijn terwijl piepschuim eigenlijk vrij stijf is en (vanwege grondwater en gronddruk) niet erg diep kan steken.
Hoogfrequente trillingen
Voor hoogfrequente trillingen is van piepschuim wel effect te verwachten. De Gemeentewerken Rotterdam voegt aan de ervaringen nu een positieve toe. De proeven zijn uitgevoerd met machines voor wegwerkzaamheden: een trilplaat en een drilboor. Dit zijn hoogfrequente bronnen. Zo werkte de trilplaat bij 80 en 100 Hz. De resultaten lijken positief: een invoegverlies van een factor 2 en meer. De toegepaste platen zijn dun vergeleken met eerdere proeven. De vraag is volgens Arnold Koopman of het effect inderdaad aan het piepschuim is toe te schrijven. Zo kan het feit dat de grond is "geroerd" (bij het aanbrengen van piepschuim) een rol hebben gespeeld.
Koopman voegt er tegelijk een advies aan toe: "Het verdient aanbeveling over enkele maanden terug te keren op de locatie en de meting te herhalen met bijvoorbeeld een valgewicht. Dan kan ook meteen worden beoordeeld of het piepschuim misschien ook werkzaam is voor de laagfrequente trillingen van trams en vrachtverkeer".
Metingen aan de gevel (foto: Gemeente Rotterdam)
Bronnen: Bericht Gemeente Rotterdam, Arnold Koopman