Wie weet waar het oudste geluidsscherm staat? (Geluidnieuws, mei 2011)

De redactie van Geluidnieuws stelde de vraag: "Wie weet waar het oudste geluidsscherm staat? In Nederland? Maar elders mag ook". De best gedocumenteerde reacties zijn:

Theo Campmans (wal en scherm bij hoogovens, 1977/78)
Reinier Balkema, een testopstelling uit 1979.

Inhoud:

Oude geluidwal (1977) en geluidscherm (1978) bij Hoogovens
Romeinse weg
Proefopstelling spoorlijn bij Woerden/Oudewater (1979)
Cassetescherm A27 bij Martensdijk (ca. 1981)
Klaagmuur

Theo Campmans - LBPSIGHT, mede namens Koos van Giersbergen - Tatasteel IJmuiden

Bij Koninklijke Hoogovens (nu Tatasteel IJmuiden) werd al heel vroeg aandacht besteed aan het beperken van geluidhinder naar de omgeving. Zo zijn ooit de duinen tussen de staalfabriek en Wijk aan Zee kunstmatig opgehoogd ter afscherming van geluid en stof. Op grond van informatie op de website van de provincie Noord-Holland [1] en het Hoogovens personeelsblad De Grijper [2] is achterhaald dat dit is uitgevoerd in 1977 aan de noordoostkant van het Gaasterduin. In 1980 is dit ook aan de noordwestkant van het Gaasterduin gebeurd. Daarmee is voor zover bekend de “oudste geluidwal” van Nederland achterhaald.

In de volgende figuur staat een inschatting van het gebied waar het Gaasterduin is opgehoogd als afscherming tegen geluid en stof.

Figuur 1: Geschatte ligging van de verhoogde kunstduin als geluidscherm sinds 1977

Bij Hoogovens is in 1978 bij het zogeheten Gildenspoor aan de oostzijde van het terrein een geluidscherm gebouwd. Dit diende om het geluid te beperken van goederentreinen bij nabijgelegen woningen. Dit scherm is volgens [3] in 1978 gebouwd. Bijgaand een afbeelding waar het in aanbouw zijnde scherm en de te beschermen woningen te zien zijn.

De constructie werd in dat artikel een " schermmuur" genoemd. Aan de geluidzijde absorberend bekleed met steenwol. Het effect van de muur was niet evenredig groter naarmate hij hoger werd. Wel werd in cijfers door de metingen door de Technische Physische Dienst van TNO duidelijk dat de muur geluid beter weert als hij dicht langs de baan staat.

Figuur 2: Aanbouw geluidscherm bij Gildenspoor - 1978; 4,5 meter hoog. De stellage links is "een der meettorens".

Bronnen:
[1] Onderzoek “Bodemkwaliteitskaart”, Corus Strip Products IJmuiden, dd. 9 april 2002 (van website Provincie Noord-Holland)
[2] Artikel “het gaasterbosplan”; “De Grijper”, blad van Koninklijke Hoogovens - 1976
[3] Artikel “De muren van Velsen-N”; Wering van geluid bij Gildenspoor “De Grijper”, blad van Koninklijke Hoogovens - 1978

Paul Driessen:
Ik denk dat ik het oudste geluidsscherm gevonden heb. Bijgaand plaatje kwam ik tegen op internet. Een Romeinse weg, compleet met afwatering aan beide zijden en voorzien van een vroeg soort dubbellaags-zoab, met duidelijk aan de linkerkant een geluidsscherm van vermoedelijk natuursteen. Die karren maken natuurlijk een enorme herrie op zo'n weg. Dunlop was nog lang niet in beeld, nietwaar? Datering: ca. 2000 jaar. Ik ben benieuwd of iemand daar nog overheen gaat....

Reinier Balkema:
Datering 1979. De proefopstelling van een geluidsscherm langs de spoorlijn ten westen van Woerden (nabij Oudewater), met een passerende trein bestaande uit electrische treinstellen mat. 1964 (plan V) van de N.S.

Gert de Haas:
Wegverkeer: Veel is ook al weer gesloopt en vervangen. Ik vermoed dat het cassettescherm in de A27 ter hoogte van de Dorpsweg te Maartensdijk de oudste is in de provincie Utrecht, nogelijk ook van de rest van NL. Deze is geplaatst begin 80 er jaren (1981?).