Snelle camera’s registreren helikoptergeluid

Technisch weekblad, 15 april 2011, Mischa Brendel

Het grote voordeel van helikopters – verticaal opstijgen en landen – is ook de oorzaak van het grote nadeel van deze machines: de hoeveelheid lawaai die ze produceren. De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie Nasa en het Duitse onderzoekscentrum voor lucht- en ruimtevaart DLR onderzoeken samen hoe dit geluid precies ontstaat, om zo in de toekomst stillere helikopters te kunnen ontwikkelen.

Met lasers en hogesnelheidscamera’s brengen Nasa en DLR helikotergeluid in beeld (Copyright: DLR) Het onderzoek vindt plaats in het DLR-lab in Göttingen, dat gespecialiseerd is in optische meettechnieken voor stromingen. De bijdrage van de Nasa komt uit hun eigen lab, waar ze metingen aan rotoren hebben verricht in de grootste windtunnel ter wereld.

Het grootste deel van het helikoptergeluid is afkomstig van luchtwervelingen, veroorzaakt door de uiteinden van de rotorbladen. Aan de bovenkant van de rotoruiteinden ontstaat onderdruk, waardoor lucht naar boven wordt gezogen. Deze lucht gaat door de draaibeweging van de rotor wervelen. Wanneer de rotorbladen vervolgens deze wervelende luchtstromen snijden, ontstaat het typische hakkende geluid dat helikopters maken.

Voor hun onderzoek gebruiken de Nasa- en DLR-wetenschappers een proefopstelling met rotormodel van de Rheinisch-Westfälische Technische Hochschule in Aachen. Met zeven hogesnelheidscamera’s, lasers en ledlampen maken de onderzoekers de wervelwinden zichtbaar. De hogesnelheidscamera’s kunnen tot vierduizend beelden per seconde maken. ‘Bijzonder is dat we drie verschillende optische meettechnieken gelijktijdig inzetten’, aldus prof. Markus Raffel, hoofd van de afdeling helikopters bij DLR Göttingen. ‘Niet alleen worden de dichtheid en de snelheid van de wervelwinden gemeten, maar ook de vervormingen van de rotorbladen.

Naast geluidsoverlast veroorzaken de door de rotors ontstane wervelwinden nog een probleem: bij het opstijgen en het landen waait er veel stof of sneeuw op van de grond, wat kan leiden tot een zogenoemde ‘brownout’: de piloot kan niets meer zien. De testresultaten van het onderzoek dat de Amerikaanse en Duitse wetenschappers nu uitvoeren, moeten op termijn ook helpen bij de oplossing van dit probleem.

Bron: Technisch Weekblad

home...