Vijferdwergduikertje kan veel lawaai maken gezien zijn lengte
Diverse bronnen, 13 juli 2011
Schotse en Franse wetenschappers hebben een leuke ontdekking gedaan: het relatief luidruchtigste dier is het vijverdwergduikertje. De Nederlandse pers heeft het artikel geinterpreteerd of het geluid komt van een verrassend orgaan: zijn penis(je). De auteurs van het originele artikel weten het echter niet precies. Het insect is te klein om het mechanisme direct waar te nemen.
Zij hebben wel geconstateerd dat het geluid wordt gemaakt door onderdelen van de genitalia. Het orgaantje is niet groter dan 50 µm.
Het waterinsect van de soort Micronecta scholtzi kan 'zingen' met een geluidssterkte met pieken tot 99,2 decibel. Omdat 'ie zo klein is, is hij met deze geluidsproductie het geluidruchtigste dier ter wereld, als alle dieren worden genormeerd ten opzichte van de logaritme van de lichaamslengte in het kwadraat, in de hypothese dat het gemaakte geluidsniveau verband houdt met het volume van een dier. Het gemiddelde niveau dat het diertje bereikt is 78,9 decibel. De frequentie van het geluid is tussen 5 en 15 kHz.
Figure 1. Habitus en geluid van M. scholtzi. (a) rugzijde van een volwassen insect (schaalstreep = 0.5 mm), (b) het lied dat uit 3 delen bestaat weergegeven als oscillogram, hieronder het tijdssignaal.
De wetenschappers zeggen dat het geluid van het insect een 'lied' is waarmee ze een partner hopen te strikken.
Het onderzoek met als titel "So Small, So Loud", is gepubliceerd in het blad PLoS One. Het geluid is opgenomen met speciale onderwatermicrofoons. "We waren ontzettend verbaasd, omdat we dachten dat het geluid van een groter beest kwam", zei Dr. James Windmill van de universiteit van Glasgow.
Bodem
Het vijverdwergduikertje komt in heel Europa voor, maar de kans is klein om hem te zien: hij is maar 2 mm groot. Dat we geen last hebben van het geluid komt volgens Windmill doordat het insect onder water leeft. 99 procent van het geluid gaat voor ons verloren, maar toch zijn de liedjes voor mensen hoorbaar. "Het is zelfs zo hard dat iemand die langs een riviertje loopt, de beestjes op de bodem kan horen zingen."
Metingen
De metingen werden in een aquarium uitgevoerd, met gevangen insectjes. Alleen de mannetjes bleken het geluid te maken. De gemeten geluidsdrukken werden geconverteerd naar een waarde dB SPL met referentie 2.10−5 Pa, om een vergelijking te kunnen maken met landdieren. De afstand tussen de hydrophone en de diertjes was niet bekend, maar is geschat. Het geluid is omgerekend naar een afstand van 1 meter.
Grote dieren
De luidruchtigste dieren zijn normaal gesproken ook de grootste. Zo produceert de blauwe vinvis 188 decibel en een olifanten trompettert 117 decibel als 'ie wil. (Redactie: geluidsdrukken onderwater en in lucht zijn niet vergelijkbaar, maar kennelijk hebben de onderzoekers een correctie daarvoor doorgevoerd).
Het geluid dat het kleine vijverdwergduikertje produceert is dus fenomenaal, menen de biologen. En ze denken dat dat komt door een seksuele selectie die op hol geslagen is: mannetjes moeten concurreren om de aandacht van vrouwtjes en dat doen ze door een lied te zingen. Dat moeten ze zo hard mogelijk doen om de andere te overstemmen. "Dat kan geëvolueerd zijn tot een overdreven geluidsniveau", zegt Dr. Jerome Sueur. Mysterie Veel insecten beperken het aantal decibel om roofdieren niet alert te maken op hun aanwezigheid. Maar het onderzoek suggereert dat de vijverdwergduiker dus geen natuurlijke vijanden heeft, en daarom kunnen ze helemaal los gaan. Hóe ze zoveel geluid produceren is overigens nog steeds een mysterie. "Voor toekomstige ultrasonore systemen kan het handig zijn om erachter te komen hoe ze dat doen", zegt Dr. Windmill.
Bronnen: NOS, Sueur J, Mackie D, Windmill JFC (2011) So Small, So Loud: Extremely High Sound Pressure Level from a Pygmy Aquatic Insect (Corixidae, Micronectinae). PLoS ONE 6(6): e21089. doi:10.1371/journal.pone.0021089, gepubliceerd onder de Creative Commons Attribution License. dat geldt daarmee ook voor dit artikel in Geluidnieuws