Vuvuzela perikelen bij het WK voetbal

Diverse bronnen, mei en juni 2010

Verbieden of niet verbieden?

De FIFA denkt er eind mei 2010 sterk aan om het gebruik van de vuvuzela tijdens WK-wedstrijden te verbieden. Niet alleen zorgt het helse lawaai dat de instrumenten produceren voor praktische problemen, het zou ook gehoorschade kunnen toebrengen bij de toeschouwers. Uiteindelijk koos de FIFA ervoor om deze couleur locale niet tegen te houden.

Tijdens de Confederations Cup van vorig jaar maakte de hele wereld kennis met de vuvuzela. Een blaasinstrument dat de Zuid-Afrikaanse fans gebruiken om hun team aan te moedigen. Maar doordat de vuvuzela's een enorm kabaal produceerden kreeg het instrument heel wat tegenstanders.

Spelers zeggen dat ze door het geluid niet meer verstaanbaar zijn op het veld. Ook televisiezenders klagen, om nog maar te zwijgen van de miljoenen fans voor de buis die het geluid 90 minuten lang moeten aanhoren. Bovendien verklaren Zuid-Afrikaanse wetenschappers dat het lawaai gehoorschade kan berokkenen. Het geluidsniveau zou op het veld tussen 100 en 110 dB bedragen.

De FIFA dacht er daarom aan om de vuvuzela's te verbieden tijdens het WK. Tijdens een oefenwedstrijd tussen Zuid-Afrika en Colombia zijn het aantal decibels dat de toeters voortbrengen getest.

Fans: Vuvuzela onmisbaar

Volgens de Zuid-Afrikaanse verdediger van RC Genk Ngongca Anele is de vuvuzela onmisbaar. "Het is een traditie in Zuid-Afrika om voor sfeer te zorgen met dit instrument. Wat velen niet weten, is dat de fans een echt lied spelen. Het is niet zomaar blazen. Voor ons is dit vrij speciaal, het geeft ons moed. Het is de ziel van Zuid-Afrika." De vuvuzela is onderdeel van de Afrikaanse voetbal cultuur.

Verlies

De Argentijnse sterspeler Lionel Messi wijt de tegenvallende winst tegen Nigeria (1-0) aan het vuvuzela-lawaai. ‘Communicatie is ook een onderdeel van voetbal,’ vindt Messi.

Trainingen

Op de vraag of de vuvuzela in de stadions verboden moeten worden, antwoordde Bert van Marwijk, bondscoach van het Nederlandse team, met een volmondig 'ja'. "Maar dat heeft geen zin, want dat gebeurt toch niet". Van Marwijk verklaarde tevens dat hij de training van het Nederlands elftal niet meer toegankelijk wilde maken voor publiek. Het onophoudelijke lawaai van de vuvuzela maakt communiceren tijdens de trainingen volgens de bondscoach nagenoeg onmogelijk.

Commercie

Inmiddels springt de commercie op het probleem met de vuvuzela. De keten Beter Horen heeft de een pakket naar Zuid-Afrika gestuurd met 50 sets gehoorbescherming voor de selectie van het Nederlands elftal. Ook krijgen Oranjesupporters bij vertrek van de vluchten naar Zuid-Afrika twee oranje oordoppen die bijna elk geluid tegenhouden van deze hoorwinkel.

Televisie

Ook omroepen die de voetbalwedstrijden uitzenden klagen steen en been over het geluid van de vuvuzela. Het geluid doet nog het meest denken aan dat van een zwerm bijen en klinkt continu tijdens de voetbalwedstrijden. Kijkers zijn op antivuvuzela.org een actie tegen het lawaai gestart.

De NOS kan niets doen aan het oorverdovende lawaai van de vuvuzela's tijdens de wedstrijden van het WK Voetbal op Nederland 1. De toeters veroorzaken een constant bijengezoem. "We hebben er al op ingespeeld door de juiste geluidsmix te zoeken tussen het achtergrondgeluid en de commentator. Maar als omroep kun je er verder weinig aan doen. Dit hoort de hele wereld", zegt NOS-directeur Jan de Jong in het AD.

Bij de VRT klinkt de toeter toch een stuk zachter. Daar komt het geluid vanuit het stadion in twee sporen binnen, een met de commentaarstem en een met general noise, oftewel het stadiongeluid. De Belgische commentaarstem heeft dezelfde microfoon als die van de NOS; eentje die je tegen je lippen aanhoudt, waardoor het overige geluid een stuk zachter is. De VRT kiest ervoor om het general noise uit het stadion vrijwel weg te draaien, en alleen het stadiongeluid dat via de commentator doorkomt te laten horen.

Even praten met NOS-geluidsman Pieter die bij de wedstrijd Argentinie-Nigeria achter de knoppen zit. Hij probeert voortdurend een balans te vinden tussen de twee binnenkomende geluidssporen.

Studio Sport hecht er aan dat je ook de sfeer in het stadion meekrijgt, dat je de fluitsignalen van de scheidsrechter hoort bijvoorbeeld. En het geluid van de bal (tegen een paal) of het commentaar van de coach tegen de spelers. Bij de VRT (en BBC) hoor je dat inderdaad minder. Het blijkt dus een kwestie van smaak te zijn. NOS-directeur Jan de Jong zei tegen verslaggever Marieke de Vries iets anders: ‘Ik denk dat we er aan gaan wennen’…

Op 18 juni meldt de NOS dat de microfoons die het geluid op het veld registeren, voorrang krijgen op de microfoons die het geluid op de tribunes vastleggen. Na vele kritieken aan het adres van de NOS vanwege het harde geluid van de Afrikaanse toeters, heeft de omroep besloten om maatregelen te treffen. De NOS zal het stadiongeluid tijdens live-uitzendingen zachter zetten. De kijker zal door deze maatregel minder last hebben van de geluidsproductie van de zogenoemde vuvuzela's. "De omroep heeft zijn regisseurs en geluidstechnici de opdracht gegeven het geluid uit het stadion zachter te zetten. Op deze manier komt het stadiongeluid - inclusief het vuvuzelagetoeter - minder indringend de Nederlandse huiskamers in."

Wimbledon

De organisatie van Wimbledon heeft de vuvuzela op de zwarte lijst gezet. Het Afrikaanse muziekinstrument vindt gretig aftrek in Engeland, vermoedelijk door de ‘aanzuigende’ werking. Het geluid van de vuvuzela is onlosmakelijk verbonden aan het WK voetbal. Wimbledon heeft een lijst met verboden attributen. Daarop staan onder meer claxons en toeters. De vuvuzela hoort thuis in die categorie, aldus een woordvoerder van het tennis evenement.

Bronnen: Voetbalbelgie, Medicalfacts, De Telegraaf,  Elsevier, AD. Weblogs.nos, Soccernews, Nusport

home...