Duits onderzoek naar slaapverstoring van vliegtuiggeluid: piekwaarde maatgevend

Elly Waterman, 15 januari 2007
 

Een grote studie door het Duitse laboratorium voor Luchtvaart DLR laat zien dat het equivalente geluidsniveau geen goede dosismaat is voor het optreden van slaapverstoring. Hetzelfde geldt voor piekgeluiden boven een bepaald minimum niveau (zoals de oude Nederlandse kosteneenheden).

Het onderzoek werd uitgevoerd tussen 1999 en 2004. De resultaten zijn gebruikt voor een geluidsbeschermingsplan voor het vliegveld Leipzig/Halle. Nadat het plan was goedgekeurd, besloot DHL zijn internationale "hub" te verplaatsen van Brussel naar Leipzig.

Daarbij was het uitgangspunt:

  1. gemiddeld slechts 1 extra ontwaakreactie per nacht door vliegtuiglawaai
  2. de mogelijkheid van het herinneren van ontwaken de volgende ochtend moet zoveel mogelijk vermeden worden
  3. vliegtuiggeluid moet zo min mogelijk interfereren met het opnieuw inslapen na een ontwaakreactie.

Het vliegveld Leipzig/Halle wordt uitgebreid naar een internationaal vliegveld voor goederentransport, dat voornamelijk 's nachts gebruikt zal worden.

methode

Bij het onderzoek werd het EEG, de oogbewegingen, de spierspanning EMG, het ECG , de ademhalingsbewegingen en de polsslag gemeten, evenals de positie in bed. Met deze gegevens konden de slaapstadia bepaald worden. Elke nacht werd in periodes van 30 seconden verdeeld. Gelijktijdig werd het geluidsniveau in de slaapkamer gemeten evenals het geluid buiten, 2 meter voor het raam.

Er werd gezocht naar de correllatie tussen een Aircraft Noise Event ANE en de reactie van het subject. Deels worden reacties veroorzaakt door een ANE, maar reacties kunnen ook spontaan optreden, waarbij de waarschijnlijkheid als volgt wordt vastgesteld:

    Pinduced = PANE - Pspontaneous

Ontwaakreacties werden hierbij gedefinieerd als activiteiten van de EEG en EMG die langer duurden dan 15 seconden. Zo een ontwaakreactie hangt niet alleen af van het maximum niveau dat samenhangt met de ANE. Ook andere parameters spelen een rol, zoals de duur van het event, het spectrum etc. De manier waarop een ANE boven het achtergrondgeluid uitkwam bleek een belangrijke factor te zijn voor het optreden van ontwaakreacties.

resultaten

De waarschijnlijkheid om te ontwakenneemt toe met het maximum SPL van een ANE, maar ook met het achtergrondniveau Leq,1min en ook met de verstreken tijd. Het percentage ontwaakreacties is weergegeven in onderstaande figuur.

De drempel voor ontwaakreacties blijkt 33 dB te bedragen. Dat wil zeggen dat vanaf een niveau van 33 dB het aantal ontwaakreacties bij vliegtuiglawaai uitkomt boven het aantal spontane ontwaakreacties. De kans om bij dat niveau te ontwaken is echter bijzonder laag. Slechts 2 op elke 1000 mensen die aan een niveau van 34 dB worden blootgesteld zullen ontwaken. De nauwkeurigheid waarmee deze drempel is bepaald is echter zeer groot, door het grote aantal subjects dat aan de studie mee heeft gedaan.

De regressiecurve voor de ontwaakreacties is als volgt:

De ontwaakreacties die optreden onder een maximum SPL van 65 dB zijn relatief kort. Na 1,5 minuut is er geen effect meer meetbaar door het ontwaken ten opzichte van personen met een spontane ontwaakreactie. Boven 70 dB worden de ontwakingen langduriger.

Op basis van deze formule is de geluidsdoelstelling voor Leipzig/Halle gebaseerd.

Bron: Mathias Basner e.a. Aircraft noise effects on sleep: Application of the results of a large polysomnographic field study, JASA 119 (5), may 2006. Voor leden van JASA te downloaden vanaf http://scitation.aip.org/jasa/

home...