Opmars en ontwikkelingen dunne deklagen

Judith Doorschot, M+P - raadgevende ingenieurs, 30 mei 2006

Van de verschillende typen stille wegdekken die op de Nederlandse markt beschikbaar zijn, zijn de dunne geluidreducerende asfaltdeklagen de laatste paar jaar sterk in opkomst. Deze dunne deklagen zijn circa 2 tot 3 centimeter dik, realiseren een geluidreductie van typisch 3 tot 5 dB(A) ten opzichte van dicht asfaltbeton, en worden geproduceerd door diverse fabrikanten met ieder hun eigen merk.

Op 15 mei 2006 vond het 3e SilentRoads symposium plaats in het Cultuur- en Congrescentrum Antropia. Op dit symposium werden de circa 100 deelnemers aan de hand van hun eigen ervaringen en vragen geïnformeerd over de kennis en ontwikkelingen op het gebied van de dunne geluidreducerende asfaltdeklagen. Een verslag van de bevindingen levert het volgende beeld op.

De obstakels die wegbeheerders tegenkomen bij de toepassing van dunne deklagen blijken divers. Hoe kunnen de eigenschappen van het wegdek op langere termijn gespecificeerd worden? Hoe om te gaan met functionele eisen in bestekken? Moeten er voorwaarden worden gesteld aan de onderlaag? Is er een formule om de aanleg- en onderhoudskosten te presenteren, zodat er beter zicht komt op de benodigde budgetten? In hoeverre is een dunne deklaag gevoelig voor de weersomstandigheden bij aanleg: moeten er eisen worden gesteld zodat bijvoorbeeld kwaliteitsproblemen door aanleg tijdens regenval kunnen worden uitgesloten?

De geluidreductie van dunne deklagen wordt voor een groot deel veroorzaakt door een afname van het zogenaamde hoorneffect. Dit is het mechanisme waarmee het band-wegdekgeluid als in een trompethoorn wordt versterkt. In een dunne deklaag wordt het hoorneffect gereduceerd door de aanwezigheid van holle ruimte in het wegdek. De terugloop van de geluidreductie in de eerste jaren wordt waarschijnlijk veroorzaakt door verandering van de textuur en door vervuiling. Rafeling speelt hierbij niet of nauwelijks een rol, tenzij er veel wringend verkeer is. Voor de komende jaren lijkt dit onderwerp zeer relevant om verder te onderzoeken. Mogelijk kunnen de universiteiten een belangrijke rol bij dit onderzoek spelen. Over de geluidreductie van dunne deklagen bij hoge snelheden zijn nog weinig gegevens bekend. Voor open deklagen geldt in het algemeen dat de geluidreductie toeneemt met de snelheid.

Binnen 2 jaar na aanleg wordt geconstateerd dat het geluidniveau toeneemt. Inmiddels zijn de resultaten van circa 100 monitoringsmetingen op dunne deklagen 2 jaar na aanleg bekend. Een analyse van de meetresultaten is gepresenteerd in het evaluatierapport samengesteld door het Bureau Sanering Verkeerslawaai (BSV). Dit rapport is hier te downloaden (PDF).

De levensduur van een dunne deklaag is afhankelijk van vele factoren. De levensduur kan negatief worden beïnvloed door bijvoorbeeld een hoge verkeersintensiteit, een te kleine hoeveelheid bitumen, een te kleine laagdikte, aanleg bij niet optimale weersomstandigheden, of de aanwezigheid van wringend verkeer. Het schoonmaken van een dunne deklaag kan beter niet gedaan worden met een ZOAB-cleaner maar met een reguliere veegauto. Wat betreft de ondergrond: een slechte ondergrond kan niet gerepareerd worden met een dunne deklaag. Daarnaast is het van belang om aandacht te geven aan de kwaliteit van de onderlagen, om spoorvorming vanuit de onderlagen te voorkomen.

Voor de aanbesteding van een wegdek is de trend om het bestek op basis van functionele eigenschappen te specificeren. Een bestek op basis van een bepaalde receptuur van het wegdek is moeilijk, omdat dit een zeer complex bestek zou vereisen.

Wanneer in een bestek eisen gesteld worden aan de geluidreductie, is het van belang om rekening te houden met de meetonnauwkeurigheden. Het is lastig om bij de aanbesteding eisen te stellen aan de civieltechnische en geluidtechnische eigenschappen op lange termijn, enerzijds omdat de redenen voor de terugloop niet altijd eenduidig kunnen worden vastgesteld en anderzijds omdat het een relatief nieuw product betreft. Beter is om bijvoorbeeld voor de geluidreductie een reële eis te stellen na 2 jaar.

Aangezien de dunne deklaag nog een relatief nieuw product is, rijst de vraag welke verbeteringen er in de toekomst verwacht mogen worden. Wat betreft de geluidreductie zal in de komende 2 jaar naar verwachting een kennissprong worden gemaakt. Met het op handen zijnde onderzoek vanuit het Innovatieprogramma Geluid komen er meer tools beschikbaar die het mengsel-ontwerp koppelen aan de geluideigenschappen. Daarnaast is de algemene verwachting dat met het toenemen van de ervaring de producteigenschappen stabieler zullen worden.

Aandacht voor kennisuitwisseling blijft belangrijk in de ontwikkeling van dunne deklagen. Er zijn reeds meerdere websites waarop informatie rond dunne deklagen beschikbaar wordt gesteld, zoals www.stillerverkeer.nl, www.crow.nl en www.silentroads.nl.

 

home...