Centraal Planbureau, 12 april 2002
Uitbreiding van Schiphol met één of twee extra banen heeft gunstige
welvaartseffecten voor Nederland. De grootste voordelen doen zich voor bij de
brede groep van Nederlandse passagiers die van de luchthaven gebruik maken. De
uitbreiding van de luchthaven heeft weliswaar ook negatieve gevolgen voor de
omgeving van Schiphol, maar deze zijn tegen relatief lage kosten te vermijden of
te compenseren. De verwachte baten overtreffen de kosten dan ook ruimschoots.
Dit concludeert het CPB in de publicatie Gevolgen van uitbreiding Schiphol;
een kengetallen kosten-batenanalyse. Deze studie is verricht op verzoek van
de Programmadirectie Ontwikkeling Nationale Luchthaven (ONL). De studie brengt
de maatschappelijke effecten van drie 'beperkte' uitbreidingsvarianten voor de
luchthaven Schiphol op hoofdlijnen in kaart. De studie dient ter ondersteuning
van de besluitvorming over eventuele vervolgstappen van uitbreiding van Schiphol
op lange termijn en de hiervoor op korte termijn benodigde ruimtelijke
reserveringen. Het gaat hierbij niet om een definitieve beslissing over het wel
of niet uitbreiden van Schiphol.
Uit de studie komt naar voren dat de fysieke capaciteit van het 5P-banenstelsel, dat dit jaar met de nieuwe vijfde baan gereed zal komen, de meest beperkende factor is voor de omvang van het luchtverkeer dat op Schiphol kan worden afgehandeld. De restricties op basis van de geluidsnormen liggen hier ruim boven. Uitbreiding van Schiphol met een extra noord-zuid baan (6P-stelsel), een extra oost-west baan (6PK-stelsel) of de combinatie van beide banen (7PK) biedt goede mogelijkheden om - binnen de wettelijk gestelde geluidsnormen - een groot deel van de toenemende vraag naar luchtvervoer op Schiphol op te vangen.
Figuur: Gestileerde 35 Ke-contouren van 5P, 6P en 6PK voor alle scenario’s en alle zichtjaren, oppervlakte tussen de minimale en maximale contour.
Noot: Uw redactie ziet wel ruimere geluidscontouren als er meer banen
worden aangelegd
Uitbreiding heeft wel nadelige gevolgen voor de omgeving van Schiphol. Zo moeten er wegen en kanalen worden omgelegd, neemt de congestie op de wegen rond Schiphol tijdens de spits toe, en neemt ook de geluidsbelasting toe, vergeleken met handhaving van het 5P-stelsel. Deze effecten vertalen zich in (maatschappelijke) kosten. Deze kosten, inclusief de kosten om deze negatieve effecten te vermijden of te compenseren, zijn echter bescheiden in verhouding tot de eerder genoemde voordelen.
Om de voordelen van uitbreiding niet onmogelijk te maken, zijn ruimtelijke reserveringen noodzakelijk. Doel van dergelijke reserveringen is het voorkomen van woningbouw en persoonsintensieve bedrijventerreinen binnen de hiervoor na uitbreiding geldende grenzen. Het gaat om beperkte vergroting van het huidig gebied met een verbod op nieuwbouw van woningen (vrijwaringszone), waarbij in de aanvullende gebieden geen woningbouw is voorzien. De aanleg van de extra oost-west baan betekent wel dat een gepland bedrijventerrein over een beperkte afstand moet worden verschoven. Per saldo lijken de kosten van ruimtelijk reserveren gering. Gelet op de potentiële baten bij uitbreiding en de geringe kosten van de ruimtelijke reserveringen, lijkt ruimtelijke reservering dan ook een 'no regret'-optie.
De gemeente Haarlemmermeer maakt zich zorgen over de omvang van de negatieve effecten van de uitbreiding van Schiphol, die het CPB noemt in haar rapport over de uitbreiding van het banenstelsel, het rapport 'Kengetallen Kosten-Baten Analyse'.
Demissionair wethouder ruimtelijke ordening en luchthavenzaken M. Schoenmaker: "Het CPB spreekt van 'negatieve gevolgen voor de omgeving van Schiphol' en vertaalt dat in 'te vermijden en te compenseren kosten', die bovendien 'bescheiden' worden genoemd in verhouding tot de voordelen voor Nederland. Dat klinkt natuurlijk mooi. Maar de discussie over de milieunormen van het vijfbanenstelsel zijn nog niet eens afgerond, of we praten al over een mogelijk zes- of zelfs zevenbanenstelsel.... Laat er eerst maar eens duidelijkheid zijn over de milieueffecten van het vijfbanenstelsel voordat men zich rijk rekent".
Schoenmaker: "Daarnaast moeten we eerst het vijfbanenstelsel volledig en optimaal benutten. En áls we al vastlopen, dan wil Haarlemmermeer ècht in beeld hebben wat de maatschappelijke en milieueffecten zijn van toekomstige banenstelsels. Dit moet bovendien snel gebeuren, want het CPB schetst in haar rapport een ronduit negatief beeld van de lokale gevolgen van uitbreiding van de luchthaven: wegen en kanalen moeten worden omgelegd en congestie op wegen rond Schiphol en geluidsbelasting nemen toe. Dit verontrust onze gemeente al jaren en en zeker onze inwoners in Zwanenburg en Rijsenhout. Het kan niet zo zijn dat we eerst alléén de welvaartseffecten van toekomstige uitbreiding bespreken zonder daarin direct de, laat ik maar zeggen, welzijnseffecten mee te nemen. Dat geldt voor het aanleggen van of een parallelle Kaag- danwel Zwanenburgbaan, maar des te meer als beide banen volgtijdelijk worden aangelegd. Dat is volgens het CPB-rapport weliswaar goed voor Nederland, maar duidelijk niet voor Haarlemmermeer en regio.
Bronnen:
Website CPB, (ingekort) daar
kunt u de volledige
publicatie downloaden als PDF.
Website gemeente
Haarlemmermeer, U vindt daar ook de studie: Leefbaarheid
Schipholregio: meer dan geluid alleen lezen.