Emely Nobis, Het Financieele Dagblad, Amsterdam, 13 februari 2001
Er dreigt een nieuwe beroepsziekte. Britse vakbonden bereiden tientallen claims voor van medewerkers van callcenters. Die hebben 'akoestische schok' opgelopen door het werken met headsets.
Na RSI zou het wel eens de nieuwste beroepsziekte kunnen worden: akoestische schok. Gisteren maakte de Britse Communication Workers Union bekend dat ze namens 83 callcenter-medewerkers claims voorbereidt tegen de werkgevers. De medewerkers zeggen ziek te zijn geworden door het werken met 'headsets'. Ze hebben klachten als duizeligheid, neerslachtigheid, hoofdpijn en gehoorverlies. Sommigen zijn zelfs volledig arbeidsongeschikt geworden. De klachten zouden met name worden veroorzaakt door de confrontatie met onverwachte, doordringende geluiden. Denk bijvoorbeeld aan een piep van een fax, een brandalarm of kwaadwillende bellers die doelbewust een alarm laten afgaan.
De Britse vakcentrale TUC verwacht dat 'acoustic shock' dé beroepsziekte van de eenentwintigste eeuw gaat worden. Toch zijn er bij het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten nog geen gevallen gemeld. 'We hebben er zelfs nog nooit van gehoord', laat een woordvoerder weten. 'Maar het is zeker niet zo dat het me onzin lijkt. Ik kan me voorstellen dat er een combinatie speelt van lawaaidoofheid en auditieve overbelasting. Als mensen constant via de telefoon allerlei informatie moeten verwerken, en niet voldoende pauzes nemen, kan dat bijvoorbeeld tot psychische klachten leiden.'
Volgens Adelbert Bronkhorst van TNO is het moeilijk om auditieve belasting in het oor te meten. 'Tot op heden hebben we dat pas één keer gedaan, bij geluidstechnici van een omroep. Toen hebben we ontdekt dat je bij het werken met headsets inderdaad de toegestane geluidsnorm van tachtig decibel op dagbasis kunt overschrijden. Met name mensen die in een rumoerige omgeving werken, zijn wellicht geneigd hun headset te hard af te stellen. Die moet je tegen zichzelf in bescherming nemen.'
TNO heeft ook onderzoek gedaan naar impulsgeluiden: plotseling harde geluiden (zoals explosies) die nog het meest lijken op de veronderstelde oorzaak van akoestische schok. De limiet daarvoor is 140 decibel. 'Maar met een headset kom je nooit boven die limiet', zegt Bronkhorst. 'Bovendien moet je aan redelijk wat impulsgeluiden blootstaan, wil je schade oplopen.'
Een direct verband tussen geluid en de aan akoestische schok toegeschreven klachten ziet hij dan ook niet. 'Maar je moet wel bedenken dat elke norm een gemiddelde is. Er zijn altijd mensen die gevoeliger zijn en bij een lagere belasting toch schade oplopen.'
FNV Bondgenoten heeft een aparte helpdesk voor callcenter-medewerkers. Ook daar is de nieuwe gehoorziekte nog niet gesignaleerd. 'Maar de Britse bonden zitten erg in de medisch-technische hoek, dus ik kan me voorstellen dat zij hier nu mee komen', zegt projectmedewerker callcenters Joost Mol.
In Nederland gaan klachten bij callcenters volgens Mol vooral over werkdruk, temperatuur en kwaliteit van de lucht. Zelf kent hij slechts 'een enkeling' die in callcenters te maken krijgt met te hard ingestelde geluidssignalen. Mol: 'Dat valt dan altijd goed te regelen met de leidinggevende. Wij hebben daar nog nooit bij hoeven op te treden.'
Het Londense advocatenkantoor Simpsom Millar intussen treedt al sinds begin jaren negentig op voor mensen die claimen akoestische schok te hebben opgelopen. Inmiddels zou voor circa 30 mensen een schikking zijn getroffen met hun werkgever, voor een bedrag van in totaal £ 250.000. British Telecom heeft in een geval £ 90.000 uitgekeerd. Tegen dit bedrijf lopen ook de meeste nieuwe claims. Een woordvoerder erkent het probleem, maar zegt dat de meeste zaken van jaren terug dateren. Intussen zou de kwaliteit van de headsets sterk zijn verbeterd.
Bron: (c) 13 februari 2001 Het Financieele Dagblad, http://www.fd.nl, overgenomen met toestemming