Verkiezingen: GL, SP, CU grootste bestrijders geluidoverlast

Tweede Kamerverkiezingen, Partijstandpunten over geluid

Ruben van Moppes, dBvision, 21 augustus

Wie van rust en stilte houdt, kan op 12 september 2012 het beste het rode potlood neerzetten bij GroenLinks, de SP of de ChristenUnie. Deze, niet heel verrassende, uitkomst volgt uit een onderzoek van Geluidnieuws naar de standpunten in de partijprogramma's van de grotere politieke partijen.

Nog maar zes jaar geleden, bij de Tweede Kamerverkiezingen in 2006, was de “verrommeling van het landschap” nog een belangrijk thema. De tijden zijn veranderd. De komende verkiezingen staan vooral in het teken van bezuinigingen. In de vorige editie van Geluidnieuws was te lezen  dat een besparing van 79 miljoen euro te bereiken was door te korten op geluidreducerende voorzieningen. Zeggen de grootste politieke partijen er iets over in hun verkiezingprogramma? Hebben ze andere standpunten over geluid? De redactie van Geluidnieuws ging voor u op zoek.

Algemene trend

Veel woorden worden er, evenals in 2010, niet besteed aan geluid in de diverse programma’s. Alleen GroenLinks, ChristenUnie en de SP wijden er expliciet meerdere regels aan en komen met concrete voorstellen. Alle drie de partijen zijn tegen de verhoging van de maximum snelheid als dit extra geluidhinder geeft. Aandacht van overlast van brommers, luchthavens en het stimuleren van de fiets of elektrische auto’s zijn enkele thema’s die terugkomen bij een of meerdere van deze partijen.

Bij de overige partijen komt geluid slechts summier, mogelijk alleen indirect (vallend onder de verzamelterm “milieu”) of helemaal niet aan bod. Bij de traditioneel linkse partijen wordt er meer belang aan gehecht dan bij de traditioneel rechtse of de populistisch ingestelde partijen.

Standpunten per partij

Van de partijen die op dit moment vertegenwoordigd zijn in de Kamer, aangevuld met 50PLUS, staan hieronder kort de standpunten in het verkiezingsprogramma aangaande geluid en enkele passages over milieu en leefomgeving waar het thema geluid ook een rol speelt of kan spelen.

VVD:

Geluid is geen thema bij de VVD. Dat was ooit anders. Het thema milieu komt alleen aan bod als het gaat om de bestrijding van files:

  • Files kosten geld en zijn slecht voor de economie en het milieu. Als de belangrijkste knelpunten worden aangepakt, komt daar [het percentage asfalt in de openbare ruimte – red] slechts een fractie bij, is de milieuschade verwaarloosbaar en verminderen de files aanzienlijk.
  • De VVD vindt dat we ook in tijden van economische crisis moeten blijven investeren in infrastructuur. Een prettige woon- en leefomgeving betekent recreatie en natuur dicht bij huis en voldoende openbare voorzieningen.

Over luchtvaart zegt de VVD het volgde:

  • Onze luchtvaart draagt bij aan de economie van Nederland en moet zich kunnen ontwikkelen. Om de mainportfunctie van Schiphol ook in de toekomst te behouden krijgt Schiphol de ruimte te groeien. Hierbij behouden we aandacht voor een goed woon- en leefklimaat: groei van Schiphol mag niet betekenen dat er in de omgeving geen plaats meer is voor woningen of bedrijven. (…) De verdere ontwikkeling van rendabele regionale luchthavens juicht de VVD toe.

PvdA:

Het onderwerp geluid wordt niet genoemd, wel ligt er in het algemeen nadruk op milieu en leefbaarheid, waaronder in de volgende passage over de maximum snelheid op snelwegen:

  • Bij de keuze tot verhoging van de maximumsnelheid op snelwegen staat voor de PvdA als eerste voorop geen verslechtering van de verkeersveiligheid en het milieu. De PvdA wil de maximum snelheid op de Nederlandse autowegen terugbrengen naar 120 km/uur. De huidige 80 km-zones rond de grote steden blijven gehandhaafd.

Verder legt de PvdA in het algemeen redelijk de nadruk op milieu en leefbaarheid. Het onderwerp geluid komt daarbij echter ook indirect nauwelijks terug. Over luchtvaart zegt de PvdA het volgende:

  • Schiphol is een van de motoren van onze economie. We kiezen voor kwalitatieve groei die veel bijdraagt aan de economie en nadrukkelijk rekening houdt met de leefbaarheid in de regio. Andere luchthavens in Nederland, zoals Lelystad, kunnen op termijn een deel van de kwantitatieve groei van Schiphol voor hun rekening nemen.

PVV:

  • Kunduz laat de milieugekkies weer baden in de subsidie. (…) Dat schijnt te zorgen voor ‘groene banen’. Maar de enige banen die het oplevert zijn de duurbetaalde schnabbels voor GroenLinksers en D66’ers die elders niet aan het werk komen.

De redactie acht verder commentaar overbodig. Wetende dat er natuurlijk vele akoestici, van allerlei pluimage, aan geluidhinder werken.

CDA:

Het thema geluid wordt niet genoemd, wel is er beperkte aandacht op het gebied van milieu en leefbaarheid. Hierbij ligt de nadruk op duurzaamheid: Samengevat: “De overheid ondersteunt (…) de realisatie van duurzame initiatieven. Hiervoor komen ook financiële middelen beschikbaar.”

SP:

Het onderwerp geluid komt in de volgende passages expliciet terug:

  • Daar waar de nieuwe maximumsnelheid (130km/h) negatief uitpakt voor luchtkwaliteit en geluidhinder voor omwonenden, of voor de verkeersveiligheid, wordt deze weer verlaagd. Bij de ringen van de grote steden wordt de maximumsnelheid niet verhoogd.
  • De zeggenschap van de huurders over de corporaties wordt versterkt. Zij krijgen een wettelijk vastgelegd initiatiefrecht, waarmee zij de verhuurder kunnen verzoeken om redelijke maatregelen (zoals brand- of geluidswerende voorzieningen) te nemen tegen een redelijke huurverhoging. Grote corporaties die onder de maat presteren kunnen worden opgeknipt. De woningverdeling voor sociale woningbouw wordt geëvalueerd en – waar mogelijk – verbeterd.
  • Opwekking van windenergie op land moet duidelijker worden ingekaderd via een structuurvisie (waar wel, waar niet) en strengere eisen aan geluid en externe veiligheid.
  • De aantasting van de luchtkwaliteit en geluidoverlast door verkeer wordt teruggedrongen: via strengere eisen aan de emissies van motorvoertuigen (in Europese Unie-verband) en gebruiksvergoedingen voor spoormaterieel en vrachtwagens, waarbij hogere emissies leiden tot hogere vergoedingen. De onafhankelijke bewaking van luchtkwaliteit en geluid wordt verbeterd.
  • Wij nemen maatregelen voor een verantwoorde groei van het vervoer, maar ook voor een betere luchtkwaliteit en minder geluidoverlast. Door stillere voertuigen en betere afscherming van wegen en spoorlijnen. Maar ook door het stimuleren van alternatief vervoer: van weg naar spoor en binnenvaart, of van auto naar fiets. De vervuiler betaalt: belastingen en heffingen worden daarom minder gebaseerd op het bezit en meer op het gebruik en de milieueffecten. Door een nieuwe visie op mobiliteit, goed ruimtelijk beleid, variabele werktijden en het bevorderen van thuiswerken kunnen we de files helpen terugdringen.

Verder legt de SP in het algemeen redelijk de nadruk op milieu en leefbaarheid. Het onderwerp geluid komt daar verder indirect o.a. terug in de volgende passages:

  • De overlast van Schiphol mag niet toenemen. Deze luchthaven blijft een publiek bedrijf. Ook bij andere vliegvelden moeten omwonenden beter beschermd worden tegen meer overlast.
  • We zien af van heropening van vliegveld Twente en van de opwaardering van vliegveld Lelystad. De overlast van militaire AWACS-vliegtuigen boven Zuid-Limburg wordt aangepakt.
  • De fiets is voor de korte afstand vaak het snelste vervoermiddel, bovendien gezond en schoon. Meer gebruik van de fiets in het stedelijke gebied kan het autogebruik terugdringen. Daarom verschuiven we investeringsmiddelen naar fietsvoorzieningen.
  • Elektrisch rijden wordt bevorderd, vooral in stedelijk gebied (taxi, stedelijke distributie, deelauto’s). Dit levert extra voordelen op in de vorm van een betere lokale luchtkwaliteit.

D66:

Het thema geluid komt terug in de volgende passage:

  • D66 wil een sterkere natuurwet die ook landschapswaarden als stilte, weidsheid, ongereptheid en duisternis beschermt.

Verder legt D66 in het algemeen de nadruk op milieu en leefbaarheid. Het onderwerp geluid komt daar verder indirect terug in o.a. de volgende passages:

  • D66 wil ook een versimpeling van het omgevingsrecht, wel met voldoende waarborgen voor milieu en natuur
  • D66 wil differentiatie in belastingen voor auto’s zodat schone auto’s worden gestimuleerd. Het netwerk van laadpalen en ook accuwisselpunten voor elektrische auto’s wordt sterk uitgebreid om elektrisch vervoer een reële optie te maken.
  • D66 wil fietsgebruik stimuleren en binnen bereik van grotere groepen mensen brengen. Combinaties met het openbaar vervoer worden door D66 gestimuleerd met P+R voorzieningen op strategische locaties

GroenLinks:

Het thema geluid komt terug in de volgende passages:

  • Waar dat nodig is voor het milieu en/of tegen geluidsoverlast, gaat de maximumsnelheid naar 80 of 100 km per uur.
  • Maximumsnelheden voor brom- en snorfietsen worden strenger gehandhaafd. Ook komen er strengere milieu- en geluidseisen voor gemotoriseerde tweewielers en wordt een verplichte jaarlijkse keuring ingevoerd, vergelijkbaar met de APK-keuring voor personenauto’s.
  • Er komt een wet Mooi Nederland die de Nederlandse natuur en het landschap beschermt evenals waarden als stilte, nachtelijke duisternis en de weidsheid van het landschap.
  • Nederland ijvert in Brussel voor de strengst mogelijke milieunormen voor alle nieuwe voer- en vaartuigen. Ook worden maatregelen genomen om bestaande binnenvaartschepen en (diesel)treinen schoner, zuiniger en stiller te maken.

Het thema milieu komt in het programma van GroenLinks vaak terug. Wat betreft geluid zijn o.a. de volgende passages relevant:

  • De groei van Schiphol en regionale vliegvelden wordt gestopt. Vliegveld Twente komt er niet. In navolging van Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk komt er een belasting op vliegen. Er komt een verbod op nachtvluchten.
  • We investeren in een nationaal netwerk van onderling verbonden natuurgebieden. GroenLinks wil dat zeldzame en inheemse planten en dieren beter worden beschermd en de ruimte krijgen. Dat vogels rustig kunnen broeden en er herten, vossen en hazen leven in velden en bossen.
  • Een deel van de miljarden die aan asfalt worden uitgegeven investeren wij liever in oplossingen voor de toekomst: betrouwbaar en aangenaam openbaar vervoer en meer, betere en veiligere wandel- en fietspaden.
  • Innovaties als vraaggestuurd openbaar vervoer en elektrische fietsen geven mensen meer vrijheid zonder dat er een auto aan te pas komt. (…) Dit zal des te sneller gaan als we vieze auto’s duurder maken en elektrische modellen goedkoper.

ChristenUnie:

Het thema geluid komt terug in de volgende passages:

  • Brommers- en snorfietsen milieuvriendelijker. Nederland zet zich in voor strengere Europese emissie- en geluidnormen voor brom- en snorfietsen.
  • Er komt meer aandacht voor de ruimtelijke inpassing van nationale infrastructuur. Daarbij gaat het niet alleen over visuele aspecten, maar zeker ook over de gevolgen voor de leefomgeving (geluidsoverlast en luchtverontreiniging).
  • Handhaving 80 kilometerzones. De 80 kilometerzones rond de grote steden blijven van belang gelet op de milieu- en geluidsvoordelen daarvan. Bij een rustig verkeersbeeld kan de snelheid op 100 kilometer worden gebracht (dynamische snelheidsbegrenzing).
  • Indien overtuigend kan worden aangetoond dat een uitbreiding van een regionale luchthaven rendabel is, kan deze plaatsvinden. Schiphol kan slechts ten dele de groei van het intercontinentale vervoer opvangen. De bescherming van de regio tegen geluidsoverlast heeft prioriteit. Het is niet meer dan redelijk dat de luchtvaart gaat bijdragen in de vervuilingskosten die zij veroorzaakt.
  • Nederland stelt samen met andere Europese landen (maar bij voorkeur op mondiaal niveau) strenge emissiereductiedoelstellingen (ETS) op en ontwikkelt strenge normen voor geluidsbelasting. Deze gelden voor alle luchtvaartmaatschappijen die in het luchtruim van de Europese Unie willen vliegen.
  • Regionale luchthavens blijven gesloten tussen 23.00 en 07.00 uur. Om omwonenden zekerheid en bescherming te bieden worden bij deze luchthavens lokale geluidsnormen vastgesteld voor alle woonwijken waar een substantiële geluidsbelasting kan optreden.

Verder legt de ChristenUnie in het algemeen de nadruk op milieu en leefbaarheid. Het onderwerp geluid komt daar verder indirect terug in de volgende passages:

  • Fietsen en wandelen worden als duurzame, goedkope en gezonde vorm van mobiliteit krachtig gestimuleerd. Hierdoor worden steden leefbaarder en bereikbaarheidsproblemen beperkt.
  • Hoewel de overheid wat betreft de ChristenUnie terughoudend moet zijn met het ondersteunen van specifieke technologieën en beter kan sturen op scherpe uitstootnormen, maakt de ChristenUnie een uitzondering voor elektrisch rijden. Dat wordt gestimuleerd door realisatie van voldoende oplaadpunten; het handhaven van de vrijstelling van motorrijtuigenbelasting; en 0 procent bijtelling zolang de elektrische auto in de introductiefase zit; dus ook nog na 2014.

PvdD:

Het thema geluid komt terug in de volgende passage:

  • Alle planten en dieren worden beschermd, ook als zij niet genoemd worden in Europese Verdragen. Hetzelfde geldt voor natuurwaarden als weidsheid en stilte.

Milieu speelt verder een grote rol in het programma van de PvdD. Hieronder staan enkele passages waarbij geluid een rol speelt of kan spelen.

  • De Partij voor de Dieren wil strenge controle en handhaving van de milieuregelgeving. Momenteel is het nagenoeg onmogelijk om bedrijven die de regels stelselmatig overtreden, serieus aan te pakken, Er worden voortaan alleen nog maar tijdelijke milieuvergunningen afgegeven. De vergunning wordt vervolgens alleen verlengd als het bedrijf kan aantonen dat het werkelijk aan de vergunningsvoorwaarden heeft voldaan.
  • De crisis- en herstelwet wordt afgeschaft. Een nieuwe omgevingswet wordt alleen ingevoerd als daarin de bescherming van milieu en natuur en de rechten van burgers worden verbeterd.
  • Er worden geen nieuwe snelwegen aangelegd. Bestaande plannen zoals de Rijnlandroute, de Blankenburgtunnel, de verbreding van de A15 en de Rotterdamsebaan gaan niet door.
  • De verhoging van de maximumsnelheid naar 130 km per uur wordt ongedaan gemaakt. Op ringwegen rond steden wordt er maximaal 80 km per uur gereden.
  • Nederland investeert niet in de uitbreiding van luchthavens. Schiphol en luchthaven Lelystad worden niet verder uitgebreid, vliegveld Twente wordt niet aangelegd.
  • Er komt een einde aan nachtvluchten en vluchten met AWACS boven Nederland.
  • In de prijs van vliegtickets worden via een accijns de negatieve milieueffecten van het vliegverkeer in rekening gebracht. Nederland voert deze maatregel zelf in en gaat deze ook bepleiten in de Europese Unie.

SGP:

  • Mobiliteit is onmisbaar. Tegelijkertijd is helder, dat mobiliteit niet onbeperkt genoten kan worden. Dat zou geen recht doen aan de vele afwegingen en spanningsvelden die een rol spelen rond mobiliteit: leefbaarheid, veiligheid, schone lucht, gezonde natuur, verantwoord energiegebruik, voldoende stilte en rust. Waarden die iedere burger óók gehonoreerd wil zien. Daarom bepleit de SGP een uitgekiend ruimtelijk beleid om mobiliteit te verminderen.

Indirect komt geluid terug in de volgende passages over de verhoging van de maximum snelheid en het stimuleren van elektrisch vervoer:

  • Als veiligheid en milieu het toelaten, is 130 km/u op de snelweg aanvaardbaar. Daarnaast moet meer ruimte worden geboden aan dynamisch snelheidsbeheer: sneller waar het kan, langzamer waar het moet.
  • De overheid schept randvoorwaarden waarmee schone vormen van vervoer worden gestimuleerd: elektrisch rijden, rijden op aardgas, groen gas, biobrandstoffen, waterstof en hybride rijden.

DPK:

In het programma van deze nieuwe partij van Hero Brinkman wordt over geluid of milieu niet gesproken. Het standpunt over geluid van wegverkeer is indirect op te maken uit het volgende:

  • DPK wil een dynamisch gebruik van de weg bij een groot verkeersaanbod. Dit kan door meer gebruik van de vluchtstrook, gecontroleerd door matrix borden en weg begeleiding. Tenslotte is DPK voor een coulant verkeersbeleid om de doorstroming te verbeteren en ergernissen te verminderen. De verruiming naar 10% overschrijding van de maximumsnelheid is daar een voorbeeld van.

50 PLUS:

Over geluid of milieu wordt in het programma van 50Plus niet gesproken. Deze nieuwe partij presenteert zichzelf als volgt:

  • 50PLUS heeft, net als andere partijen, een totaalprogramma. We willen dat kort en overzichtelijk houden. Maar zoals een groene partij het accent legt op het milieu en de Partij voor de Dieren op het welzijn van de dieren, zo legt 50PLUS terecht het accent op ouderen omdat die de afgelopen jaren het meest in koopkracht achteruit zijn gegaan en zonder ingrijpen ook de komende jaren weer het meest geplukt worden.

Verantwoording: Er is in alle programma’s in elk geval gezocht op de volgende trefwoorden: geluid, stil, lawaai, milieu, leefomgeving, elektrisch

home...