Film naar aanleiding van gehooronderzoek orkestmusici

Universiteit Leiden, 17 januari 2012

Hoe breng je de resultaten van wetenschappelijk onderzoek bij mensen die er onmiddellijk baat bij kunnen hebben? Door middel van een film, dachten de onderzoekers van LUMC en AMC na afronding van hun onderzoek naar gehoorproblemen onder musici. Op 12 januari vond de première van Ongehoord HARD plaats.

Onderzoek onder 250 musici

Op grond van Amerikaans en Scandinavisch onderzoek was al langer bekend dat steeds meer professionele (orkest)musici last hebben van gehoorproblemen. Onderzoekers van het LUMC en het AMC startten op verzoek van de twaalf beroepssymfonie-orkesten in Nederland hun eigen onderzoek naar deze problematiek, onder bijna 250 musici. In 2009 werd het afgerond. Symptomen van gehoorbeschadiging zijn vooral oorsuizen (tinnitus) en abnormale gevoeligheid voor harde geluiden (hyperacusis). `Laten zien wat er mis is, is één ding`, zegt dr.ir. Jan de Laat, klinisch-fysicus/audioloog bij het LUMC, `maar hoe regel je dat de informatievoorziening op gang komt zodat preventieve maatregelen kunnen worden genomen.`

Ongehoord HARD

Een van de middelen om musici te informeren is de dertig minuten durende film Ongehoord HARD, over Gaby Kaihatu, een succesvol zangeres en muziekdocente met een gehoorprobleem. De film schetst op indringende wijze Kaihatu`s strijd en dilemma`s, zowel privé als in haar beroep; voor een gepassioneerd musicus is gehoorschade niet alleen een gruwelijke beperking, maar vaak ook een zware psychische klap.

Steeds hoger geluidsniveau

Het geluidsniveau op de werkvloer van musici wordt steeds hoger. En dat is niet alleen het geval bij versterkte muziek. `Een moderne viool produceert makkelijk 20 decibel meer dan een van honderd jaar oud`, zegt De Laat. Daarbij komt dat de musici vaak ook urenlang met het hoge geluidsniveau worden geconfronteerd.

Preventiemaatregelen

Preventie is op allerlei manieren mogelijk, stelt De Laat. Hij somt ze op. 'Het belangrijkste is dat musici zelf kritisch zijn en zorgen voor gehoorbescherming, met name tijdens repetities. Daar zijn diverse goed functionerende, op maat gemaakte oorstukjes voor te verkrijgen. In het begin zijn ze soms vervelend, maar als ze eenmaal comfortabel in het oor zitten dan went het wel. Voorts is het belangrijk om ook kritisch te zijn op de akoestiek van de ruimte waarin wordt gespeeld. Muziekdocenten bijvoorbeeld, kunnen eisen dat geluiddempende voorzieningen in hun lokaal worden aangebracht.'

Variatie in podiumhoogte

Een preventiemaatregel die in het Doelencomplex in Rotterdam is genomen, is het aanbrengen van verschillende hoogten in het podium, waardoor de musicus niet meer in het oor van degene die vóór hem zit speelt. `Bovendien produceert het ene instrument veel meer geluid dan het andere en kun je het “lawaai” met geschikte geluidschermen verminderen. En tenslotte is er de programmering. `Niet teveel harde stukken achter elkaar op het programma zetten`, zegt De Laat.

Huilen

De DVD met de film 'Ongehoord HARD' is verkrijgbaar via de website van ongehoordhard. `Bij de première tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst op 12 januari van de afdeling Keel- neus en oorheelkunde, liepen de emoties van sommigen hoog op en gingen mensen spontaan huilen`, aldus De Laat. `Voorkomen is in dit geval echt beter dan genezen.`

Bron: Universiteit Leiden, ongehoordhard

home...