Raad van State: Minister treft terecht geen maatregelen tegen geluid HSL

Raad van State, 18 mei 2011

Op 1 juni 2011 deed de afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State uitspraak over de weigering door de toenmalige minister van VROM om maatregelen te treffen tegen geluidsoverlast van de HSL.

Het college van burgemeester en wethouders van Lansingerland en twee inwoners uit Roelofarendsveen en Nieuwe Wetering hadden de minister gevraagd om maatregelen te nemen tegen vanwege de geluidsoverlast van de hogesnelheidslijn. Volgens de gemeente zijn er sinds het in gebruik nemen van de HSL ruim 800 klachten van inwoners ontvangen over geluidsoverlast. Ook de inwoners uit Roelofarendsveen en Nieuwe Wetering klagen over geluidsoverlast en voeren aan dat de geluidsnormen voor de HSL worden overtreden.

Volgens de minister had zij geen maatregelen kunnen treffen, omdat alleen bij de aanleg en bij een aanpassing aan de HSL akoestisch onderzoek moet worden verricht. Alleen in die gevallen kan dan gecontroleerd worden of aan de geluidsnormen wordt voldaan en kunnen maatregelen worden genomen. Buiten deze gevallen biedt de wet geen mogelijkheid om tussentijds te controleren of aan de geluidsnormen wordt voldaan, aldus de minister. Zowel de gemeente als de inwoners zijn het niet eens met die uitleg en zijn daarom tegen de weigering in beroep gekomen bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Die heeft de zaak op 12 april jl. op zitting behandeld.

De Raad van State stelt de minister in het gelijk. Deze hoeft geen maatregelen te treffen tegen de geluidsoverlast van de HSL op grond van het Besluit geluidhinder. De geluidsmaatregelen zijn afgeregeld in het TB voor deze spoorlijn.

Teleurgesteld

De gemeente Lansingerland is erg teleurgesteld over deze uitspraak. De gemeente gaat verder met het uitgestippelde beleid van meten is weten. Zodra uit onderzoek blijkt dat de geluidsnormen worden overschreden, onderneemt het college actie richting de minister van Infrastructuur en Milieu. Het wachten is nog op het rapport van TNO en DCMR. De gemeente Lansingerland houdt in het geval van een overschrijding van de normen uit het Tracébesluit de minister van Infrastructuur en Milieu aan de toezegging van haar voorganger dat er maatregelen worden genomen om de geluidsbelasting te verminderen.

Bronnen: Raad van State, Gemeente Lansingerland. Hieronder de volledige tekst van de uitspraak.


201009633/1/M2 en 201009665/1/M2.
Datum uitspraak: 1 juni 2011

AFDELING BESTUURSRECHTSPRAAK

Uitspraak in het geding tussen:

1. het college van burgemeester en wethouders van Lansingerland en de gemeente Lansingerland, 2. [appellant sub 2], wonend te [woonplaats], appellanten,

en

de minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (thans: Infrastructuur en Milieu), verweerder.

1. Procesverloop

Bij besluiten van 17 maart 2010 heeft de minister de verzoeken van het college en [appellant sub 2] om toepassing van bestuurlijke handhavingsmiddelen met betrekking tot de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid ProRail B.V. vanwege overtreding van de in het Besluit geluidhinder gestelde geluidgrenswaarden, afgewezen.

Bij besluiten van 27 augustus 2010, verzonden op dezelfde datum, heeft de minister de door het college en [appellant sub 2] hiertegen gemaakte bezwaren ongegrond verklaard.

Tegen deze besluiten hebben het college en de gemeente bij brief, bij de Raad van State ingekomen op 5 oktober 2010, en [appellant sub 2] bij brief, bij de Raad van State ingekomen op 6 oktober 2010, beroep ingesteld. Het college en de gemeente hebben hun beroep aangevuld bij brief van 1 november 2010. [appellant sub 2] heeft zijn beroep aangevuld bij brief van 2 november 2010.

De minister heeft verweerschriften ingediend.

De Afdeling heeft de zaken ter zitting gevoegd behandeld op 12 april 2011, waar het college en de gemeente, vertegenwoordigd door mr. J.R. van Angeren, advocaat te Amsterdam, en mr. R. Kazem, werkzaam bij de gemeente, [appellant sub 2] in persoon en bijgestaan door Mr. C. Lubben, en de minister, vertegenwoordigd door mr. M. Piras en ir. D.G. de Gruijter, zijn verschenen. Voorts is ter zitting ProRail B.V., vertegenwoordigd door mr. L.C. Makkinga, M.S. Roovers en mr. R.M. Fieten, als partij gehoord.

2. Overwegingen

2.1. Het bestreden besluit van 27 augustus 2010 waarbij is beslist op het bezwaar van het college, moet worden geacht te zijn gericht aan het college, zodat, in navolging van hetgeen daarover in het beroepschrift is vermeld, het beroep van de gemeente als ingetrokken kan worden beschouwd.

2.2. Het college en [appellant sub 2] betogen dat de minister zich ten onrechte op het standpunt stelt dat het Besluit geluidhinder geen grondslag biedt om jegens de gebruiker van de spoorweg handhavend op te treden vanwege overschrijding van de daarin gestelde geluidgrenswaarden. Zij voeren aan dat uit artikel 105 van de Wet geluidhinder volgt dat er eisen kunnen worden gesteld aan het gebruik van de spoorweginfrastructuur in het belang van het voorkomen of beperken van geluidhinder. In het licht hiervan en onder verwijzing naar Richtlijn 2002/49/EG van het Europees Parlement en de Raad van 25 juni 2002 inzake de evaluatie en de beheersing van omgevingslawaai (PB 2002 L 189) (hierna: Richtlijn 2002/49/EG), betogen zij dat artikel 4.9 van het Besluit geluidhinder in die zin moet worden uitgelegd dat onder de zinsnede 'aanleg van een spoorweg' mede wordt begrepen 'gebruik van de spoorweginfrastructuur'. Volgens het college en [appellant sub 2] is de minister ingevolge artikel 148 van de Wet geluidhinder in samenhang met artikel 18.7 van de Wet milieubeheer bevoegd ter zake handhavend op te treden.

2.2.1. Ingevolge artikel 105 van de Wet geluidhinder kunnen in het belang van het voorkomen of beperken van geluidhinder, veroorzaakt door het gebruik van een spoor-, tram-, of metroweg, bij of krachtens algemene maatregel van bestuur eisen worden gesteld met betrekking tot aard, samenstelling, wijze van aanleg of gebruik van de spoorweginfrastructuur.

Ingevolge artikel 4.9, eerste lid, van het Besluit geluidhinder is behoudens artikel 4.10 de ten hoogste toelaatbare geluidsbelasting, vanwege een spoorweg, in geval van aanleg van deze spoorweg of nog niet geprojecteerde woningen, van de gevel van woningen binnen de zone van die spoorweg 55 dB.

Ingevolge het tweede lid is behoudens artikel 4.11 de ten hoogste toelaatbare geluidsbelasting, vanwege een spoorweg, in geval van aanleg van deze spoorweg of nog niet geprojecteerde andere geluidsgevoelige gebouwen, van de gevel van andere geluidsgevoelige gebouwen binnen de zone van die spoorweg 53 dB.

Ingevolge het derde lid is behoudens artikel 4.12 de ten hoogste toelaatbare geluidsbelasting, vanwege een spoorweg, in geval van aanleg van deze spoorweg of nog niet geprojecteerde geluidsgevoelige terreinen, aan de grens van geluidsgevoelige terreinen binnen de zone van die spoorweg 55 dB.

2.2.2. De nota van toelichting bij het Besluit geluidhinder vermeldt het volgende:

"Op grond van artikel 105 van de wet kunnen bij amvb ter bestrijding van spoorweglawaai eisen worden gesteld met betrekking tot de aard, samenstelling of wijze van aanleg van een spoorweg. Op grond van dit artikel zijn in het besluit geluidsemissie-eisen opgenomen die gelden bij de aanleg of vervanging van (een gedeelte van) een spoorweg.

(…)

De procedures en grenswaarden zijn van toepassing indien:

- bij de vaststelling of herziening van een bestemmingsplan, hetzij de bouw van woningen of andere geluidsgevoelige bestemmingen wordt mogelijk gemaakt binnen de geluidszone van een aanwezige spoorweg, hetzij een nieuwe of te wijzigen spoorweg wordt geprojecteerd;

- de aanleg of wijziging van een spoorweg buiten de toepassing van de overeenkomstig de bepalingen van dit besluit gevolgde bestemmingsplanprocedure wordt overwogen; of

- een spoorconstructie wordt vervangen door een onvoldoende stille constructie (artikel 4.8)." (Stb. 2006, 532, blz. 27 en 28)

2.2.3. De in artikel 4.9 van het Besluit geluidhinder opgenomen geluidgrenswaarden zien op de aanleg of vervanging van een spoorweg en op de bouw of aanleg van geluidsgevoelige objecten binnen de geluidszone van een aanwezige spoorweg. De geluidgrenswaarden zijn niet gericht tot de gebruiker van een spoorweg en roept dus voor hem geen verplichtingen in het leven. De geluidgrenswaarden zijn gericht tot het bevoegd gezag die deze in acht moet nemen bij de hierboven genoemde activiteiten al dan niet in het kader van een ruimtelijk besluit. Een interpretatie van artikel 4.9 volgens welke de geluidgrenswaarden ook gelden voor de gebruiker van de spoorweginfrastructuur en aldus jegens hem het bestaan van een handhavingsbevoegdheid wordt aangenomen, druist in tegen de tekst van dit artikel en de nota van toelichting daarop.

2.2.4. Artikel 4.9 van het Besluit geluidhinder biedt geen ruimte voor een andere uitleg dan onder 2.2.3. is weergegeven. Dit artikel biedt dan ook geen aanknopingspunt voor richtlijnconforme interpretatie zoals door het college en [appellant sub 2] wordt voorgestaan. Een richtlijnconforme interpretatie - nog daargelaten of Richtlijn 2002/49/EG daartoe strekt - is immers alleen mogelijk binnen het kader van de wet. (Uitspraak van 29 mei 2001, in zaak nr. 199903743/1, JB 2001/79)

2.2.5. De conclusie is dat artikel 4.9 van het Besluit geluidhinder niet voorziet in geluidsnormen die zijn gericht tot de gebruiker van de spoorweginfrastructuur. ProRail B.V. kan artikel 4.9 dan ook niet overtreden. Het college heeft het verzoek om handhaving in zoverre terecht afgewezen.

De beroepsgrond faalt.

2.3. Het college en [appellant sub 2] betogen dat de minister, alvorens op de verzoeken om handhaving te beslissen, was gehouden te onderzoeken of door wijziging van de regelgeving een bevoegdheid tot handhaving kan worden gecreëerd.

2.3.1. Dit betoog faalt. Er is geen rechtsregel, in het bijzonder het zorgvuldigheidsbeginsel, of algemeen rechtsbeginsel op grond waarvan de minister hiertoe zou zijn gehouden.

2.4. De beroepen zijn ongegrond.

2.5. Voor een proceskostenveroordeling bestaat geen aanleiding.

3. Beslissing

De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State

Recht doende in naam der Koningin:

verklaart de beroepen ongegrond.

Aldus vastgesteld door mr. J.H. van Kreveld, voorzitter, en drs. H. Borstlap en mr. W. Sorgdrager, leden, in tegenwoordigheid van mr. F.B. van der Maesen de Sombreff, ambtenaar van staat.

w.g. Van Kreveld w.g. Van der Maesen de Sombreff Voorzitter ambtenaar van staat

Uitgesproken in het openbaar op 1 juni 2011

190-632.

home...