Rekenkamer: Saneringsoperatie verkeerslawaai onvolledig en tijdrovend
Persbericht Algemene Rekenkamer, 26 maart 2009
Verkeerslawaai door wegverkeer neemt toe in Nederland en maatregelen leiden tot onvoldoende resultaat.
Burgers zijn op dit moment onvoldoende beschermd tegen geluidhinder van
wegverkeer. Zowel de preventie als de aanpak van bestaande knelpunten schiet
tekort. De beleidsmaatregelen leiden in de praktijk onvoldoende tot het beoogde
resultaat. Dit komt onder andere doordat de hoogst toelaatbare waarde in veel
situaties kan worden overschreden zonder dat de overheid daartegen moet
optreden. Bij de vaststelling van de hoogst toelaatbare waarde wordt daarnaast
vaak uitgegaan van de uiterste grenzen van de Wet geluidhinder. Daarmee wordt
niet voorkomen dat nieuwe knelpunten ontstaan. Verder omvat de operatie om
bestaande knelpunten te bestrijden niet alle bestaande knelpunten, en vergt deze
operatie veel tijd.
De rijksoverheid zal nog een grote inspanning moeten leveren om de doelen voor een schoon, zuinig en stil wegverkeer te realiseren. Zij moet zorgen voor een realistische planning die rekening houdt met onzekerheid in voorgenomen maatregelen. Passende verantwoording is daarbij van belang.
Tot deze conclusies komt de Algemene Rekenkamer in het rapport 'Milieueffecten wegverkeer' dat zij op 26 maart 2009 publiceert. De Algemene Rekenkamer heeft onderzoek gedaan naar het beleid om de negatieve milieueffecten van wegverkeer tegen te gaan. De focus ligt op de haalbaarheid van de doelstellingen voor een schoon, zuinig en stil wegverkeer: het tegengaan van luchtvervuiling, van CO2 uitstoot en van verkeerslawaai.
Stil: saneringsoperatie woningen verkeerslawaai onvolledig en tijdrovend
De geluidsproblematiek als gevolg van wegverkeer is de afgelopen decennia gegroeid. De Wet geluidhinder ter voorkoming van nieuwe en vermindering van bestaande knelpunten, beschermt burgers onvoldoende tegen verkeerslawaai. Zolang er geen sprake is van nieuwbouw of reconstructie kan de geluidsbelasting namelijk onbelemmerd boven grenswaarden uitgroeien.
Ook de saneringsoperatie in het kader van de wet is onvolledig en tijdrovend. Dit wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door een gebrek aan middelen. Van de totaal bijna 7 miljoen woningen waren er in 2006 in Nederland naar schatting 1,1 miljoen woningen met een geluidsbelasting van meer dan 60 dB. Voor ruim de helft daarvan (570.000) biedt de saneringsoperatie geen oplossing.
Tussen 1986 en eind 2008 zijn 177.100 urgente (boven 65 dB) woningen gesaneerd. Het Ministerie van VROM heeft tot 2023 nog 136.000 urgente woningen op de planning staan. Voor de sanering van minimaal 205.000 (overlast tussen 60 en 65 dB) is nog geen budget gereserveerd of tijdpad opgesteld. Deze vallen echter wel onder de sanering. Het is niet duidelijk in hoeverre aankomende wetwijziging een oplossing voor al deze knelpunten geeft.
Verklaringen
Als verklaringen voor beperkte doelrealisatie noemt de rekenkamer:
- Wet geluidhinder beschermt niet tegen toename verkeerslawaai
- Er is beperkt budget voor sanering
- Het slagen van het bronbeleid is afhankelijk van de EU
Reactie VNG
De VNG stemt op hoofdlijnen in met de resultaten en
gesignaleerde knelpunten in het rapport.
Reactie VROM en V&W
Minister Cramer (Ruimte en Milieu) voelt zich gesteund in haar aanpak van geluidsoverlast bij wegen en de verbetering van de luchtkwaliteit door het rapport van de Algemene Rekenkamer. Zij heeft twee troeven in handen om de geluidsoverlast de komende jaren met kracht terug te dringen. Te weten
- een wijziging van de Wet geluidhinder die aanstaande is en
- het Nationale Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit dat medio dit jaar in werking treedt.
In Europees verband zijn de laatste jaren afspraken gemaakt over scherpere normen en eisen ten aanzien van geluid, CO2 uitstoot en luchtkwaliteit. Minister Cramer onderschrijft de conclusie van de Rekenkamer dat deze Europese kaders van belang zijn voor de gezondheid van mensen. Nederland stelt zich in Europa vooruitstrevend op, zowel wat hoogte als invoertermijn van de normen betreft. Daarnaast werkt het Rijk aan de invoering van 'Anders Betalen voor Mobiliteit'. Via het innovatieprogramma Geluid draagt het kabinet bij aan innovaties als stille banden en stil asfalt.
Om de geluidsoverlast door verkeer verder terug te dringen werken minister Cramer en minister Eurlings aan een herziening van de Wet geluidhinder. Daarin worden geluidproductieplafonds geïntroduceerd. Die plafonds maken het niet langer mogelijk dat sluipende groei van de geluidoverlast plaatsvindt door toenemend weggebruik. De burger wordt hiermee beter beschermd vooral in die situaties waarbij er geen aanpassing van de weg plaatsvindt. In dit wetsvoorstel wordt ook aangegeven dat bestaande overlast als gevolg van de sluipende groei gesaneerd moet worden. Naast het lopende saneringsprogramma op grond van de Wet geluidhinder is in de Nota Mobiliteit vanaf 2010 € 650 miljoen gereserveerd voor sanering langs Rijkswegen en spoorwegen. Het wetsvoorstel om dat te regelen voor de rijksinfrastructuur wordt nog voor de zomer naar de Kamer gestuurd. Daarna zal volgens dezelfde aanpak de provinciale en gemeentelijke geluidoverlast door wegen aangepakt worden.
Nawoord Algemene Rekenkamer
In het nawoord acht de Algemene Rekenkamer het van belang dat de minister zorgt voor een heldere planning en verantwoording bij de aangekondigde operatie. De Algemene Rekenkamer besluit met nogmaals te wijzen op de grote inspanning die geleverd zal moeten worden door de rijksoverheid en decentrale overheid om doelen voor schoon, stil en zuinig wegverkeer te realiseren.
Bronnen: Website Algemene Rekenkamer, Rapport Milieueffecten wegverkeer: Haalbaarheid van de beleidsdoelstellingen voor een schoon, zuinig en stil wegverkeer