Minister Eurlings: Lof voor advies Alderstafel

Ministerie van Verkeer en Waterstaat, 1 oktober 2008

Ministers Camiel Eurlings (Verkeer en Waterstaat) heeft mede namens minister Cramer (VROM) het ‘Aldersadvies’ over de toekomst van Schiphol en de regio tot 2020 in ontvangst genomen. In het advies geven de partijen in het Aldersoverleg aan hoe een balans gevonden kan worden tussen de ontwikkeling van Schiphol en de duurzame bescherming en ontwikkeling van de omgeving op de middellange termijn.

Het Aldersoverleg met hierin Schiphol, Luchtverkeersleiding Nederland, KLM, regionale bestuurders en een delegatie van bewonersvertegenwoordigers is in december 2006 opgericht met als doel ontwikkelingen voor de luchtvaart op Schiphol, de hinderbeperking en de kwaliteit van de omgeving gezamenlijk uit te werken. In 2007 heeft de Alderstafel, onder leiding van de heer Hans Alders, al een advies uitgebracht over de ontwikkeling van Schiphol en de regio tot 2010. Dit advies is door het kabinet en de Tweede Kamer overgenomen.

Minister Eurlings is zeer verheugd dat partijen met zulke uiteenlopende belangen tot een gezamenlijk advies kunnen komen. Hij gaf alle lof aan de delegaties van de Alderstafel, zowel bestuurders, bewoners en de luchtvaartpartijen op Schiphol. Het kabinet zal het advies bestuderen en met een uitgewerkte reactie komen.

Advies

Aan de Tafel van Alders werd overlegd over de ontwikkeling van Schiphol en haar omgeving op middellange termijn onder leiding van Hans Alders. De partijen kiezen voor verdere versterking van de Mainport Schiphol en een duurzame ontwikkeling van de omgeving tot 2020 binnen de bestaande milieugrenzen. Het advies bevat aanbevelingen voor het hanteren van een volumebegrenzing, een selectief gebruik van Schiphol voor mainport-gebonden verkeer, de ontwikkeling van regionale velden voor het overige verkeer, de invoering van een nieuw normen- en handhavingsstelsel, het implementeren van hinderbeperkende maatregelen, waaronder stille naderingen (CDA’s) in de avond, en de investering in projecten ten behoeve van de omgevingskwaliteit. Hierbij zal het toepassen van innovatieve technieken noodzakelijk zijn om tot een goede balans te komen voor de afstemming tussen het luchtverkeer en de ontwikkeling aan grondzijde. De elementen uit het advies zijn één en ondeelbaar. Met instemming van het Kabinet zal het advies de komende jaren uitgewerkt en ingevoerd worden. De partijen aan de Tafel van Alders zullen hiertoe zelf de voortgang monitoren.

Selectieve ontwikkeling binnen milieugrenzen

De partijen kiezen voor een selectieve ontwikkeling van de knooppuntfunctie van Schiphol, met een duurzame inbedding in haar omgeving. Dat betekent dat Schiphol haar functie als Mainport van Nederland verder versterkt door specialisatie van de luchthaven op hub- en mainportgebonden verkeer. Op basis van recente ontwikkelingen in de luchtvaart wordt de groeiverwachting geschat op circa 580.000 vliegtuigbewegingen in 2020. Deze marktvraag kan niet volledig afgehandeld worden op Schiphol, omdat de wettelijk vastgestelde milieuruimte dat niet toelaat. De partijen kiezen ervoor om tot en met 2020 te werken met een grens aan het aantal vliegtuigbewegingen van 510.000 per jaar, waarvan 32.000 in de nacht (23.00 tot 7.00 uur). Het aantal van 510.000 vliegtuigbewegingen is voldoende voor de verdere ontwikkeling van en specialisatie op het hub- en mainportgebonden verkeer tot 2020. Dit heeft consequenties voor het verkeer dat niet noodzakelijk is voor de versterking van de mainport. Als Nederland in 2020 de totale marktvraag wil accommoderen is de inzet van de regionale luchthavens als Eindhoven en Lelystad daarom noodzakelijk. Hiervoor is een zorgvuldig besluitvormingsproces rond de infrastructuur op Lelystad en de uitbreiding van het burgerverkeer op Eindhoven vereist. Het gaat in omvang om circa 70.000 starts en landingen. Voorstellen voor de exacte verdeling over Eindhoven en Lelystad zullen worden gedaan in de 2 Luchtvaartnota van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. Hierover spreekt de Tafel van Alders zich niet uit.

Afspraken over baangebruik op Schiphol

De wijze waarop de huidige start- en landingsbanen van Schiphol worden gebruikt, heeft een grote invloed op de verdeling van de geluidshinder over de omgeving, op de ruimtelijke ontwikkelingsmogelijkheden in dat gebied en op de groeimogelijkheden voor Schiphol. Daarom heeft de Tafel van Alders verschillende operationele concepten voor het gebruik van de banen op Schiphol besproken. Er is voor gekozen om het huidige zogenaamde ‘2+1’ baangebruik te blijven hanteren. Gedurende de dag zijn er afwisselend drie banen in gebruik; twee startbanen en één landingsbaan óf twee landingsbanen en één startbaan. Om het vliegverkeer in de pieken af te kunnen handelen – en ervoor te zorgen dat passagiers over kunnen stappen op aansluitende vluchten – is beperkt een vierde baan beschikbaar voor starts of landingen. Afgesproken is dat deze vierde baan slechts beperkt ingezet kan worden, namelijk voor gemiddeld 40 en maximaal 60 vliegtuigbewegingen per dag voor operationele verstoringen. Daarnaast kiezen de deelnemers voor een strikt geluidspreferentieel baangebruik; het verkeer wordt afgehandeld op de banen die de minste geluidsoverlast geven. Hierbij zijn de herkomst en bestemming van het verkeer leidend bij de toewijzing van banen. In geval van ernstige operationele verstoringen kan hiervan worden afgeweken. Door deze afspraken over het baangebruik is selectieve groei van Schiphol mogelijk én wordt de geluidsoverlast in de directe omgeving van de luchthaven beperkt.

Hinderbeperkende maatregelen

De groei van het vliegverkeer op Schiphol gaat gepaard met afspraken over een pakket aan maatregelen om de geluidshinder in de directe omgeving van de luchthaven en het verder weggelegen gebied (het zogenaamde ‘buitengebied’) te beperken. Deze zijn vastgelegd in het Convenant Hinderbeperkende Maatregelen voor de middellange termijn (tot 2020) en worden iedere vier jaar geëvalueerd. Door deze maatregelen neemt het aantal ernstig gehinderde personen rond Schiphol af met minimaal 5% in 2020 ten opzichte van de grens van gelijkwaardigheid. Daarbij wordt voortgebouwd op de ervaringen met de invoering van de circa twintig maatregelen uit het convenant voor de korte termijn (tot 2010). Zo wordt de succesvolle proef met ‘de vaste bochtstraal techniek’1 van de korte termijn uitgebreid naar andere 1 Een afspraak uit het convenant Hinderbeperkende Maatregelen Schiphol korte termijn waarbij KLM Boeing 737’s via een vaste bochtstraal vanaf de Kaagbaan richting Hoofddorp en Nieuw‐Vennep vliegen. Deze wijze van nauwkeurig vliegen leidt tot minder spreiding van het vliegverkeer. 3 locaties. Tevens neemt het Rijk het initiatief tot instelling van een Taskforce route-optimalisaties om verschillende optimalisaties van vliegroutes via een experiment op te pakken. Een maatregel met een naar verwachting groot effect voor de vermindering van de hinder in het wijde gebied rond Schiphol, is de invoering van geluidsarme glijvluchten via vaste naderingsroutes (zogenaamde Continuous Descent Approaches). Met ingang van 2010 vindt in de avond (22.00 tot 23.00 uur) een experiment plaats met geluidsarme glijvluchten. Wanneer dit experiment succesvol is, zal het worden uitgebreid naar de periode tussen 20.30 – 22.00 uur. Na 2012 wordt beoordeeld of deze ook plaats kunnen vinden in de daluren tussen 15.00 en 18.00 uur.

Experiment met een nieuw normen- en handhavingstelsel

Naar aanleiding van het verzoek van de Tweede Kamer om te komen met voorstellen voor een nieuw normen- en handhavingstelsel, hebben de partijen gezamenlijk uitgangspunten opgesteld hiervoor. Een nieuw stelsel moet beter bestuurbaar zijn, gelijkwaardige bescherming bieden (ook lokaal) en handhaafbaar, transparant en uitlegbaar zijn. Ook moet het een prikkel bieden tot innovatie. De afspraken die de partijen gemaakt hebben over de verdeling van het verkeer over de start- en landingsbanen en over het totaal aantal vliegtuigbewegingen op Schiphol vormen de basis voor een nieuw normen- en handhavingstelsel. Dit biedt de meeste flexibiliteit om veranderingen in de markt, verkeersomvang en –afhandeling op te kunnen vangen en biedt duidelijkheid aan de omgeving over waar de geluidshinder neerslaat. Het nieuwe stelsel biedt een gelijkwaardige bescherming voor de omwonenden als het bestaande stelsel. De luchtvaartsector stelt jaarlijks een operationeel plan waarin wordt opgenomen hoeveel, hoe en waar er gevlogen gaat worden. Dat wordt voor advies voorgelegd aan vertegenwoordigers van omwonenden en bestuurders via de CROS2. Het plan wordt vervolgens vastgesteld door de ministers van Verkeer en Waterstaat en VROM. Voordat het nieuw voorgestelde systeem wordt ingevoerd, wordt gedurende twee jaar geëxperimenteerd om te kijken of het aan de verwachtingen voldoet. Daarna komt het huidige stelsel met de handhavingspunten definitief te vervallen. De partijen streven naar een start van het experiment op 1 mei 2010.

Omgevingskwaliteit

De deelnemers aan de Tafel van Alders stellen vast dat er altijd woongebieden zullen zijn waar de hinder, ondanks de hinderbeperkende maatregelen, niet weggenomen kan worden. In deze gebieden moet langs andere wegen de leefkwaliteit in stand worden gehouden en 2 Commissie Regionaal Overleg luchthaven Schiphol 4 verbeterd. Het Rijk, de provincie Noord-Holland en Schiphol Group hebben voor een eerste tranche projecten 30 miljoen euro beschikbaar gesteld. Voor de aanpak van zogenaamde ‘schrijnende gevallen’ is 10 miljoen euro beschikbaar. Het betreft hier personen die naar de letter van de wet niet in aanmerking komen voor compensatie en isolatie, maar volgens de geest wel. Voor de 5 pilotprojecten in de woonkernen Aalsmeer, Amstelveen, Haarlemmerliede, Uithoorn en Zwanenburg uit het convenant voor de korte termijn is in totaal 20 miljoen euro beschikbaar. Deze pilotprojecten worden voorgedragen aan de Stichting Omgevingskwaliteit en zullen als eerste beoordeeld worden voor een financiële bijdrage. Het Rijk, de provincie en Schiphol Group hebben de intentie om – na gebleken succes – een tweede tranche van 30 miljoen beschikbaar te stellen voor de periode tot 2020.

Toespraak Eurlings

Bij de inontvangstname van het advies van de Tafel van Alders sprak Minister Camiel Eurlings de volgende toespraak uit.

Dames en heren, de heer Alders,

Uw advies heeft - al vóórdat het gepresenteerd wordt - veel aandacht gekregen. Daarom wil ik nog even terughalen waar het allemaal om begonnen is. Ik heb u gevraagd om een advies over de balans tussen groei op Schiphol én maatregelen om hinder te beperken.

Vervolgens bent u met alle betrokkenen om de tafel gaan zitten om te kijken hoe Schiphol zich binnen de wettelijke milieugrenzen het beste kan ontwikkelen.

Natuurlijk was dat niet eenvoudig, daarom is het bijzonder knap dat u er uit bent gekomen. Want de doelen die verschillende partijen nastreven, lagen niet altijd in elkaars verlengde. De één wilde meer ruimte voor groei, de ander minder hinder. Maar het is jou, Hans, gelukt om alle partijen letterlijk en figuurlijk bij elkaar te brengen. Dat bewees je al in 2007 met het akkoord over de korte termijn. Je bent er nu wederom in geslaagd, voor de periode tot 2020.

Daarvoor wil ik alle lof uitspreken aan de leden van de Alderstafel: bestuurders, luchtvaartpartijen en bewoners.

In het bijzonder wil ik mijn respect uitspreken tegenover de bewonersorganisaties. Het is niet altijd gemakkelijk te wonen in de buurt van een grote internationale luchthaven. Ik weet dat er bij u zorgen leven over de leefbaarheid in deze omgeving. Ik weet dat er voor u veel op het spel staat. Juist dáárom heb ik grote waardering voor uw kritische, maar constructieve bijdrage aan het overleg.In dit advies geeft u aan hoe u het komend decennium met elkaar overweg wilt.

pilaren

Iedereen is het erover eens dat Schiphol één van de belangrijke pilaren is waar onze economie op leunt. We hebben een open economie en hebben de diverse verbindingen hard nodig om onze positie binnen de wereldeconomie te behouden. Het is u gelukt om te adviseren hoe de geluidshinder en de capaciteit van de luchthaven in evenwicht gebracht kunnen worden. Nu komt het aan op de uitvoering daarvan. Daar hebben we alle partijen nog steeds hard voor nodig. Zeker nu de wereldwijde economie in zwaar weer verkeert, is dat hoogstnoodzakelijk. Want de economie van Nederland is weerbaar, maar de mainportpositie van Schiphol blijkt kwetsbaar.

inzet voor economie

Om aantrekkelijk te blijven, stelt de Alderstafel voor om de capaciteit van Schiphol in te zetten voor vluchten die maximaal bijdragen aan onze economie. Dit zijn vooral intercontinentale en zakenvluchten: zij zorgen ervoor dat Nederland een rol van betekenis op het wereldtoneel speelt. Voor deze vluchten moet altijd plaats zijn op Schiphol, vindt u. Als we Schiphol selectief willen laten groeien, dan moeten we de overige vluchten een goed alternatief bieden. Hiermee komen we op de discussie over regionale luchthavens. Ik kom hier in de luchtvaartnota op terug.

Natuurlijk speelde ook de discussie over een 50/50-systeem - het systeem waarbij je streeft naar continue milieuwinst en deze gelijkelijk wil verdelen tussen de luchtvaartsector en de omgeving.

het nieuwe vliegen

De groei van de luchthaven mag zo min mogelijk geluidhinder opleveren. U stelt maatregelen voor om hinder te beperken, waaronder glijvluchten, of wel het nieuwe vliegen. Dit is de luchtvaartvariant op het nieuwe rijden.

Net als bij het nieuwe rijden, gebruiken vliegtuigen hun motor zo min mogelijk zodat zij zo zacht mogelijk aankomen op de plaats van bestemming. Ik ben dan ook heel blij dat u heeft afgesproken dat wij steeds meer gebruik gaan maken van glijvluchten.

Ik wil de heer Alders en zijn tafelgenoten hartelijk bedanken voor dit gezamenlijke perspectief op de toekomst voor Schiphol en haar regio. U heeft voor het komend decennium een stevige koers uitgezet. U noemt het een één en ondeelbaar advies, waaruit niet valt te shoppen. Ik ga daarom eerst terug naar de ministerraad, maar ik beloof u: het kabinet komt spoedig met een reactie.

Én ik beloof u dat wij dit advies goed zullen uitwerken in de Luchtvaartnota. Ik kan u wel vast zeggen dat ik erg blij ben met het feit dat u duidelijke lijnen aangeeft hoe u gezamenlijk de toekomst ziet voor de ontwikkeling van Schiphol én de regio.Gefeliciteerd met dit mooie resultaat.

Bronnen: Nieuwsbank, website V&W, lees hier het gehele advies

home...