Stille wegdekken buiten Nederland

Wim van Keulen, VANKEULEN advies, De Savornin Lohmanlaan 68, 5252 AJ Vlijmen, www.vankeulenadvies.nl 

De problemen met betrekking tot de geluidoverlast vanwege wegverkeer is zeer groot in Nederland. Indien gekeken wordt naar de bevolkingsdichtheid (2003) en infrastructuurdichtheid (2000) staat Nederland bovenaan zoals ook in de tabel te zien is.

land

bevolkingsdichtheid (inw/km2)

wegendichtheid (m/km2)

België

339

57

Denemarken

125

22

Duitsland

231

33

Frankrijk

110

18

Spanje

81

19

Italië

190

21

Luxemburg

173

44

Nederland

478

68

Oostenrijk

96

20

Portugal

113

17

Zweden

22

4

Verenigd Koninkrijk

243

14

Griekenland

84

2

Van de top 5 van de dichts bebouwde landen hebben we in Nederland per bewoner veruit de meeste km weg. Dit is een van de redenen waarom de toepassing van stille wegdekken nergens zo grootschalig is als in Nederland. Nederland vervult hierin duidelijk een voortrekkersrol. Toch vinden er interessante ontwikkelingen in het buitenland plaats al vindt het meeste onderzoek plaats in internationaal verband, zoals de belangrijkste:

Dit artikel geeft verder een birdview van ontwikkelingen per land weer naast de eerder genoemde internationale projecten.. Deze ontwikkelingen zijn grofweg te splitsen in theoretisch en praktische. De theoretische onderzoeken houden zich voornamelijk met het begrijpen van het rolgeluid bezig. Begrip daarvan leidt tot de ontwikkeling van stille(-re) wegen. Echter soms loopt de praktische ontwikkeling ver vooruit zoals in Nederland. We beginnen dicht bij huis en dan cirkelen we steeds verder de wereld over.

België

In België zijn de problemen redelijk vergelijkbaar met die in Nederland. Zeker omdat daar nog een aantal zeer luidruchtige wegdekken ligt die voor veel overlast zorgen. Ongeveer 30% van het snelwegennet is in beton uitgevoerd. Het daarom voor de hand dat de ontwikkelingen met betrekking tot het stiller maken van betonwegen in België vergevorderd zijn. Enkele jaren geleden zijn er op beperkte schaal proeven gedaan met ZOAB. Echter dit was geen succes met betrekking tot duurzaamheid vandaar dat met name de Vlaamse overheid kiest voor SMA en natuurlijk beton. De nieuwste ontwikkelingen hebben de Belgische betonwegen tot de stilste in zijn soort ter wereld gemaakt.

Duitsland

In Duitsland is een groot gat tussen de theoretische studies en de praktijksituatie. In Duitsland loopt een groot onderzoekprogramma Leiser Verkehr met als bekend onderdeel het onderzoek op Sperenberg. Binnen dat programma wordt gezocht naar middelen om oa het wegverkeerslawaai met ongeveer 3 dB(A) terug te dringen. Een belangrijk onderdeel binnen dat programma zijn de modelleringen naar het ontstaan van wegverkeerslawaai. Hierin zijn belangrijke ontwikkelingen geboekt die het begrip van het ontstaan van verkeerslawaai verdiept hebben. Echter dit heeft (nog) niet geleid tot nieuwe ontwikkelingen. Op dit moment speelt het onderzoek voornamelijk in de computer af. De vraag is dan hoe relevant dit theoretisch onderzoek voor de praktijk zal blijken te zijn. Een probleem in Duitsland is de onmogelijkheid om proefvakken onder verkeer aan te leggen. Er is een aantal proefvakken met verschillende wegdektypen echter het aantal is te gering om er praktische ervaring en inzichten mee op te doen.

Frankrijk

Ook in Frankrijk wordt veel theoretisch onderzoek uitgevoerd vaak in samenwerking met andere Europese landen en met name Duitsland (DeuFraKo). Maar in Frankrijk wordt veel meer aandacht besteed aan de praktijk in de vorm van het aanleggen van proefvakken onder verkeer. Veel wegdektypen en met name de dunne deklagen die we in Nederland kennen, hebben hun oorsprong in Frankrijk: vandaar hun vaak Frans aandoende merknamen. Door de uitgebreide en langdurige ervaringen in Frankrijk met name met betrekking tot duurzaamheid van verschillende stille wegdektypen wordt in Nederland vele conclusies hierop gebaseerd. De ervaringen in Frankrijk zijn daarom goed toepasbaar binnen het IPG.

Engeland

Wie wel eens in Engeland (Verenigd Koninkrijk) komt, zal zich verbazen over de luidruchtigheid van de wegen aldaar. Toepassing van stille wegdekken in Engeland is zeer minimaal. Een bekend en vaak toegepast wegdektype daar is het zogenaamde Hot Rolled Asphalt (HRA). Dit wegdektype wordt daar als de referentie beschouwd en is ongeveer 3 dB(A) luider dan de referentie in Nederland. Toch wordt er veel onderzoek verricht naar met name techniek van meten en aanleg.

Scandinavië

Op het gebied van theoretisch onderzoek heeft Scandinavië (met name Zweden) een vooraanstaande rol. In tegenstelling tot Duitsland is veel onderzoek oorspronkelijk gebaseerd op vele praktische metingen. Toepassing van stille wegdekken is in Scandinavië echter fysiek beperkt vanwege klimatologische omstandigheden (daardoor gebruik van spijkerbanden). In het klimatologisch meer gematigde Kopenhagen zijn de eerste grootschalige proeven met 2-laags ZOAB gerealiseerd gebaseerd op Nederlandse ervaringen. Ook in Denemarken is de focus steeds meer gericht op de dunne van oorsprong Franse deklagen. De Deense Rijkswaterstaat actief mee in een aantal projecten binnen het Innovatie Programma Geluid.

Spanje

Spanje had tot voor kort het grootse oppervlak aan ZOAB. Het droge klimaat is echter niet ideaal voor ZOAB vanwege vervuiling van de poriën.

Oostenrijk

Vanwege het klimaat wordt er in Oostenrijk veel beton toegepast. Er is veel onderzoek verricht naar het stiller maken van betonwegen op een vergelijkbare manier met die in België. Ondanks dat zijn ook de nieuwste betonwegen in Oostenrijk gemeten naar Nederlandse maatstaven niet echt geluidarm te noemen.

South East Europe

In de regio South East Europe (Kroatië, Bulgarije, Hongarije, Federale Republiek van Servië en Montenegro, Albanië, Griekenland en Bosnië) worden in hoog tempo nieuwe wegen aangelegd (oa de Y-transit in verband met de Olympische Spelen). Door toepassing van bestaande kennis uit met name Duitsland en Nederland worden op deze wegen op knelpunten stil asfalt toegepast welke is aangepast aan de locale situatie. Het gaat hierbij zonder uitzondering over SMA en dunne deklagen. ZOAB is niet geschikt vanwege de hoge kosten ervan en de doorgaans beperkte budgetten voor aanleg en onderhoud in deze regio.

Verenigde Staten

In de VS vindt relatief weinig onderzoek naar stille wegdekken plaats. Toepassingen van stille wegdekken zijn er ook minimaal. Hier en daar wordt wel ZOAB (of varianten ervan) toegepast maar dat is relatief weinig en komt veelal niet verder dan het proefvakstadium. Meestal wordt er meer nadruk gelegd op het drainerende vermogen of stroefheid dan op geluidreductie. Ook op het gebied van theoretische ontwikkelingen blijven de VS relatief achter.

Japan

In Japan zijn er grote problemen met verkeerslawaai. De bevolkings- en wegendichtheid van de bewoonbare delen is er erg hoog. In Japan wordt veel ZOAB toegepast en ook worden er steeds vaker dunne deklagen aangelegd. Verder zijn er verschillende onderzoeken en testen met vaak zeer exotische materialen zoals kokosvezels en tapijten. Ook zijn er interessante ontwikkelingen op het gebied van antigeluid ter bestrijding van (weg-) verkeerslawaai. Japanse ervaringen hiermee worden ingebracht in het IPG.

HongKong

In deze stadstaat wordt op de doorgaande transitwegen ZOAB gebruikt. Aangezien deze wegen zeer zwaar belast worden is de beperkte duurzaamheid van ZOAB een groot probleem. Dunne deklagen worden daarom ook daar steeds vaker toegepast. De hier toegepaste wegdektypen zijn bijna zonder uitzondering in Europa en met name Frankrijk ontwikkeld.


 

home...