Hearing Academy, 16 september 2005
In 2006 worden nieuwe EU richtlijnen van kracht waar het gaat om de blootstelling aan lawaai. Toch werken deze nieuwe normen nog steeds lawaaidoofheid in de hand.
De belangrijkste reden is dat er onvoldoende gekeken wordt naar actuele wetenschappelijke en medische inzichten en hierop gebaseerde technieken. Naast gevaarlijk hoge normen zijn misleidende informatie over het effect van gehoorbeschermers en een achterhaalde techniek voor gehoormeting belangrijke oorzaken voor onnodige gehoorschade.
Deskundigen, samengebracht in de Hearing Academy, stellen zich dan ook op het standpunt dat het huidige beleid faalt. Op 3 en 4 oktober organiseren zij in Amsterdam een Europees congres rond dit thema.
De Hearing Academy is een onafhankelijk platform van deskundigen op het gebied van gehoor en gehoorschade, opgericht op initiatief van professor dr. Bart Vink van de Universiteit van Gent.
Lawaaidoofheid is de meest voorkomende beroepsziekte in Europa. Bijna 1 op de 3 werknemers in de EU worden meer dan een kwart van hun werktijd blootgesteld aan lawaai en de toename van gehoorschade onder jongeren neemt onrustbarende vormen aan. De Europese Week voor veiligheid en gezondheid op het werk staat dit jaar niet voor niets in het teken van lawaai.
Eén van de redenen van het falende beleid op het vlak van gehoorbescherming is dat nieuwe inzichten en technieken niet of niet snel genoeg vanuit de wetenschap doorstromen naar de werkvloer. Heel vaak blijven ze steken in politieke en economische overlegstructuren, hetzij nationaal hetzij op Europees niveau. Daarmee vinden ze onvoldoende grond om in de praktijk te worden toegepast.
Zo moet geconstateerd worden dat zelfs de nieuwste blootstellingnormen, die in 2006 in werking treden, nog een te grote kans op schade geven. Daarmee accepteert men dat 10% tot zelfs 30% van de werknemers die blootgesteld wordt aan lawaai onnodig gehoorschade oploopt.
Een ander belangrijke speerpunt van de Hearing Academy is dat de effectieve werking van gehoorbeschermers in de praktijk lager is dan wordt aangenomen. De dempingswaarde van gehoorbeschermers wordt namelijk onder laboratoriumomstandigheden bepaald. Praktijkstudies hebben aangetoond dat deze dempingswaarde op de werkvloer veel geringer is: in veel gevallen slechts een fractie van wat op grond van laboratoriumtests op de verpakking staat vermeld.
Ondertussen zijn de technieken voorhanden om het restgeluid achter de gehoorbeschermer te meten middels de zogenaamde Real Ear Measurement (REM). De techniek meet de demping van de gehoorbeschermer tijdens het dragen en onder de werkelijke geluidsbelasting.
Een grote tekortkoming constateert de Hearing Academy bij het vroegtijdig vaststellen van gehoorschade. De traditionele gehoormeting (audiogram) stelt gehoorschade weinig nauwkeurig en laattijdig vast. En dat terwijl de techniek van de Oto Akoestische Emissies het mogelijk maakt een veel exacter beeld te schetsen van de toestand van iemands gehoor. Overbelasting kan dus veel eerder en beter in kaart worden gebracht, waarmee permanent gehoorverlies kan worden voorkomen.
Met name jongeren in de leeftijdsgroep van 12 tot 30 jaar vormen een risicogroep. Een groeiend aantal loopt al op jonge leeftijd gehoorschade op. Circa 25% van de jongeren hebben op het moment dat ze aan het arbeidsproces gaan deelnemen al een vorm van gehoorschade, met in de nabije toekomst kans op ernstig gehoorverlies. Lawaai in de privésfeer speelt hier een belangrijke rol; zoals MP3 spelers en het geluidsniveau tijdens popconcerten. Maar ook het werk draagt ertoe bij: op callcenters bijvoorbeeld, waar vooral jongeren werken, kan het geluidsniveau de grens van het toelaatbare snel overschrijden. Dit leidt tot vragen over oorzaak, verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid. In onze claimcultuur zal deze laatste vraag steeds centraler komen te staan. En als de werkgever niet bij voorbaat de rekening gepresenteerd wil krijgen zal hij alles in het werk moeten stellen om aan te tonen dat niet zijn lawaai de oorzaak was. De huidige aanpak volstaat hier niet, noch uit oogpunt van werkelijke preventie noch uit oogpunt van het afweren van aansprakelijkheid.
Het toepassen van nieuwe technieken en inzichten brengt problemen en risico’s veel sneller en beter in kaart. Het verschaft zowel werkgever als werknemer de feiten om een gezonde werkomgeving én gezond werkgedrag af te dwingen. Daarmee ontstaat de mogelijkheid om de kans op gehoorschade op het werk tot nul te reduceren.
De Hearing Academy is een initiatief van Professor dr. Bart Vinck, audioloog van de Universiteit van Gent. De Hearing Academy brengt vertegenwoordigers bij elkaar van organisaties die een belangrijke rol spelen bij het nemen van beslissingen op het gebied van het voorkomen van gehoorschade. Dit zijn wetenschappers, politieke beleidsmakers, professionals op het gebied van gezondheid en veiligheid en werkgevers- en werknemersorganisaties. Doel van de Hearing Academy is een brug te slaan tussen wetenschap en praktijk om daarmee te komen tot een fundamentele en coherente aanpak van het probleem.
Op het congres dat de Hearing Academy op 3 en 4 oktober organiseert in het Okura Hotel in Amsterdam komen wetenschappers en praktijkmensen uit heel Europa aan het woord om hun kennis en ervaringen over het voetlicht te brengen. De eerste dag staat in het teken van wetenschappelijke inzichten en onderzoeken. Tijdens de tweede dag staan praktijkvoorbeelden centraal, die de financiële, sociale en gezondheidsrisico’s in de werkpraktijk illustreren.
Het streven om de praktijk van bescherming tegen lawaai op het werk een meer feitelijke en wetenschappelijke basis te geven loopt als een rode draad door het congres.